(BKTO)- Dự luật mang tên “Đạo luật Kiểm toán các công ty cổ phần nước ngoài” được Thượng viện Mỹ thông qua ngày 20/5 đã đưa thị trường chứng khoán trở thành một "chiến trường" mới trong chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

Ảnh minh họa - Nguồn: Sưu tầm

Cổ phiếu của các công ty Trung Quốc giảm đồng loạt

Dự luật trên do thượng nghị sỹ John Kennedy của đảng Cộng hòa và Chris Van Hollen của đảng Dân chủ đưa ra hồi năm ngoái, xuất phát từ những quan ngại cho rằng một số công ty nước ngoài đang niêm yết tại các sàn chứng khoán Mỹ không tuân thủ các quy định bảo hộ đầu tư và các tiêu chuẩn kiểm toán như các công ty Mỹ, khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ phải đối mặt với nguy cơ bị gian lận cao hơn.

Theo dự luật, nếu Ban Giám sát Kiểm toán bị từ chối tiếp cận với số liệu kiểm toán của một nhà phát hành cổ phiếu nước ngoài trong 3 năm thì Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ (SEC) sẽ có quyền cấm giao dịch các cổ phiếu này trên hệ thống sàn chứng khoán của Mỹ.

Phát biểu tại Thượng viện sau khi dự luật được thông qua, thượng nghị sỹ Kennedy nhấn mạnh văn kiện này sẽ giúp đảm bảo tất cả các công ty trên thế giới nếu muốn niêm yết tại sàn chứng khoán Mỹ thì cần phải trình sổ sách kiểm toán và SEC có quyền kiểm tra sổ sách này.

Ông Kennedy cũng cho biết đạo luật này sẽ áp dụng cho các sàn giao dịch của Mỹ như Nasdaq và Sàn giao dịch chứng khoán New York. Dự luật cần được Hạ viện thông qua và Tổng thống Donald Trump ký ban hành thành luật.

Mặc dù dự luật được viết là áp dụng với tất cả công ty nước ngoài nhưng được cho là nhằm vào các công ty Trung Quốc, sau khi các nghị sĩ trong lưỡng đảng Mỹ tán thành những chỉ trích của Tổng thống Trump về Trung Quốc.

Tuần trước, trả lời trong một cuộc phỏng vấn với Fox Business, ông Trump cho biết ông đang "theo dõi" các công ty Trung Quốc đang giao dịch trên NYSE và Nasdaq mà không tuân theo luật kế toán của Mỹ. Tuy nhiên, ông nói rằng việc thắt chặt quy định có thể gây tác dụng ngược lại, kết quả là các công ty này sẽ chuyển sang các sàn ở London hoặc Hồng Kông.

Sàn giao dịch Nasdaq mới đây cũng đã thắt chặt các tiêu chuẩn niêm yết, được cho là sẽ gây khó khăn cho việc tiến hành IPO của các công ty Trung Quốc do những lo ngại xung quanh việc thiếu minh bạch trong kế toán và mối quan hệ chặt chẽ giữa các cổ đông nội bộ tại các doanh nghiệp đến từ Trung Quốc đại lục.

Theo Uỷ ban đánh giá kinh tế và an ninh Mỹ -Trung Quốc, tính đến thời điểm 25/2/2019, có 156 công ty Trung Quốc niêm yết tại sàn chứng khoán Mỹ với tổng giá trị lên tới 1,2 nghìn tỷ USD, bao gồm các gã khổng lồ công nghệ JD.com, Baidu và Alibaba Group Holding...

Sau thông tin dự luật được Thượng viện Mỹ thông qua, giá cổ phiếu của Alibaba đã giảm hơn 2%. Cổ phiếu của các hãng công nghệ Trung Quốc cũng giảm đồng loạt sau thông tin này.

Trận chiến nhỏ của một cuộc chiến lớn

Theo giới phân tích, đạo luật trên là một bước đi nhằm hạn chế việc Bắc Kinh tiếp cận thị trường vốn rộng lớn của Mỹ.

Tuần trước, một quỹ hưu trí của chính phủ Hoa Kỳ gần 600 tỷ USD đã từ bỏ kế hoạch đầu tư vào chứng khoán Trung Quốc. Quyết định này được đưa ra sau khi Nhà Trắng cảnh báo rằng đầu tư vào các công ty Trung Quốc có rủi ro an ninh quốc gia. Các động thái này, cùng với các mối đe dọa của Tổng thống Donald Trump để áp dụng thuế quan bổ sung càng làm gia tăng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Khiến rủi ro về sự trở lại của một cuộc chiến thương mại toàn diện dần tăng cao, tuy nhiên lần này, trận chiến nếu nổ ra sẽ được tiến hành trong bối cảnh đại dịch đang đè bẹp nền kinh tế thế giới.

Được biết, vụ bê bối kế toán của công ty Luckin Coffee đã mang lại sự chú ý mới cho các vấn đề minh bạch liên quan đến các công ty niêm yết của Hoa Kỳ từ Trung Quốc. Tháng trước, cổ phiếu Luckin đã giảm hơn 75% sau khi thông tin một cuộc điều tra nội bộ đã phát hiện ra các giao dịch khống được tiết lộ. Ngay lập tức điều này đã làm "bốc hơi" hơn 5 tỷ USD giá trị thị trường của công ty. Luckin đã sa thải CEO và giám đốc điều hành vào ngày 12/5 vừa qua.

Theo các chuyên gia, các nhà đầu tư thường phải đối mặt với sự thiếu minh bạch khi nói đến chứng khoán Trung Quốc. Trung Quốc không cho phép các cơ quan giám sát kiểm toán của Hoa Kỳ tại Ủy ban Giám sát Kế toán Công ty Công cộng (PCAOB) kiểm tra báo cáo kiểm toán của các công ty đã đăng ký tại Trung Quốc và Hồng Kông.

Sàn chứng khoán Nasdaq cũng đã đề xuất ba quy tắc mới sẽ hạn chế khả năng các công ty Trung Quốc công khai trên sàn giao dịch. Các quy tắc sẽ ngăn chặn việc niêm yết các cổ phiếu nhỏ, dễ bị thao túng và yêu cầu có ít nhất một giám đốc điều hành hoặc giám đốc cấp cao có kinh nghiệm làm việc trong một công ty đại chúng niêm yết tại Hoa Kỳ hoặc nền tảng liên quan khác.

Mặc dù các quy tắc đề xuất trên không nhắm mục tiêu cụ thể vào Trung Quốc, nhưng rõ ràng đó là trọng tâm của họ. Nasdaq cho biết các quy tắc sẽ áp dụng cho tất cả các công ty từ các quốc gia có "luật bảo mật, luật cấm, luật an ninh quốc gia ... hoặc các quy định hạn chế quyền truy cập thông tin của các nhà quản lý."

Tuy nhiên, đánh giá về những động thái này, nhiều nhà phân tích cho rằng dù thị trường chứng khoán đã trở thành chiến trường mới giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới, nhưng nó là một phần của cuộc chiến rộng lớn hơn về công nghệ, an ninh quốc gia và uy quyền toàn cầu. Trận chiến này khó có thể được giải quyết bằng cách đơn giản hủy niêm yết chứng khoán Trung Quốc hoặc thông qua các chuẩn mực kế toán minh bạch hơn. Đó là một phần của một cuộc chiến tranh lạnh sâu hơn sẽ kéo dài hàng năm, nếu không nói là nhiều thập kỷ.