(BKTO)- Ngày 18/5 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Dịch vụ thông tin, truyền thông và Phát thanh truyền hình nước Cộng hoà Zimbabwe Jonathan Moyo đã trình bày báo cáo kết quả cuộc kiểm toán Đài Phát thanh truyền hình Zimbabwe (ZBC) trước Quốc hội nước này. Theo kết quả kiểm toán, từ năm 2009 đến 2013, Hội đồng quản trị và ban lãnh đạo đài đã khiến ZBC thất thoát gần 25 triệu USD và đang rơi vào cảnh nợ nần nghiêm trọng.

Trước tình hình sa sút nghiêm trọng của ZBC (còn có tên là RBC), ông Jonathan Moyo đã yêu cầu Tổng Kiểm toán Zimbabwe tiến hành một cuộc kiểm toán khẩn cấp Đài Truyền hình quốc gia và đưa ra lời khuyên nên chọn một hãng kiểm toán độc lập có uy tín. Sau quá trình đấu thầu, KPMG - một trong nhóm Big Four đã vượt qua 8 công ty khác giành quyền kiểm toán ZBC.

Các kiểm toán viên đã cáo buộc ông Happison Muchechetere - Giám đốc điều hành cùng 4 nhà quản lý cấp cao khác gồm ông: Elliot Kasu (Giám đốc phụ trách tài chính), Tazzen Mandizvidza (Giám đốc phụ trách mảng tin tức, thời sự), Allan Chiweshe (Giám đốc phụ trách các dịch vụ phát thanh) và Ralph Nyambudzi (Trưởng phòng Tài chính) với tội danh lạm dụng ngân sách của đài truyền hình. Các ông này hiện cũng đã bị đình chỉ công tác, ông Muchechetere và ông Kasu đang phải đối mặt với các thủ tục tố tụng hình sự tại tòa án. Tổng thiệt hại tại ZBC lên tới gần 25 triệu USD. Không những thế, trong khoảng thời gian từ năm 2009 đến 2013, ZBC còn có một khoản nợ hơn 14,7 triệu USD và đến cuối tháng 11/2014, khoản nợ này đã tăng lên tới trên 66  triệu USD.

Cũng theo kết quả kiểm toán, nội bộ ban quản trị và bộ máy lãnh đạo của ZBC đã tồn tại rất nhiều vấn đề như: khả năng quản trị yếu kém, cố ý coi thường quy định của cơ quan và pháp luật, để xảy ra nhiều khoản lỗ lớn, thực hiện mua sắm lãng phí… Trong khi đó, ZBC cũng tự đặt ra nhiều chính sách, chế độ quá hậu hĩnh, không phù hợp cho cá nhân các lãnh đạo, làm ảnh hưởng đến hoạt động và lợi ích của ZBC.

Cụ thể, ông Muchechetere nhận được mức lương cơ bản là 15.000 USD/tháng, phụ cấp bảo lưu bằng 50% lương cơ bản, phụ cấp tiện nghi bằng 35% lương cơ bản, một khoản phụ cấp giải trí bằng 20% lương cơ bản, 100% chi phí chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh, được thưởng hàng năm cộng với thưởng hiệu suất hàng quý, cộng thêm trợ cấp nhà ở, trợ cấp nhiên liệu phục vụ đi lại, chi phí sử dụng điện thoại, dịch vụ bảo vệ an ninh 24 giờ, vé máy bay khứ hồi hạng sang khi cả gia đình ông đi nghỉ tại các khu nghỉ dưỡng sang trọng ở nhiều nước, miễn giảm học phí cho các con, thậm chí cả phụ cấp chi tiêu hàng năm cho các thành viên trong gia đình.

Ba ông Kasu, Mandizvidza và Chiweshe nhận được mức lương cơ bản là 11.000 USD mỗi người, cộng thêm các loại phụ cấp ưu đãi không kém là bao so với ông Muchechetere.

Báo cáo kiểm toán cho biết, trong năm 2013 các nhà quản lý hàng đầu của ZBC đã thi nhau bỏ túi những số tiền khá lớn, gồm tiền lương và các khoản phụ cấp, trợ cấp. Cụ thể, ông Muchechetere đã nhận 58.200 USD, ông Kasu 50.985 USD, ông Chiweshe 59.900 USD, ông Mandizvidza 51.470 USD và ông Nyambudzi 64.947 USD. Mức lương của 4 Giám đốc điều hành cộng thêm lương của Trưởng phòng Tài chính Nyambudzi chiếm tới 10% tổng mức lương ZBC trả cho toàn bộ nhân viên. Tình trạng quá chênh lệch này đã diễn ra nhiều năm nay tại ZBC.

Các kiểm toán viên còn phát hiện một số khoản phụ cấp nằm ngoài hợp đồng lao động đã được trả cho các giám đốc điều hành trong giai đoạn 2009-2013 như sau: ông Muchechetere được nhận 401.000 USD, ông Mandizvidza 255.000 USD, ông Chiweshe 293.000 USD, ông Kasu 293.000 USD. Bên cạnh đó, các thành viên Hội đồng quản trị cũng nhận được nhiều khoản phí cao bất thường khiến ZBC càng phải gánh thêm nhiều khoản thiệt hại lớn. Trong khi tại ZBC vấn đề tài chính còn nhiều khó khăn, nhiều người lao động của đài truyền hình liên tục bị nợ tiền lương.

Hiện Chủ tịch Hội đồng quản trị ZBC Cuthbert Dube và Giám đốc điều hành Muchechetere đã bị sa thải. Trước thực trạng này, Bộ trưởng Jonathan Moyo đề xuất: “ZBC đang đứng trên bờ vực phá sản. Đây là Đài Truyền hình quốc gia và chúng ta cần phải cứu lấy nó. Chính phủ và Quốc hội cùng hợp tác để hỗ trợ ZBC, phải xem xét nghiêm túc khả năng, phương án trả nợ của ZBC và bắt đầu xây dựng lại một Đài Truyền hình quốc gia trong sạch”.