(BKTO) - Vừa qua, Văn phòng Kiểm toán Liên bang Mexico (ASF) đã tiến hành hàng loạt cuộc kiểm toán liên quan đến Chương trình Bảo hiểm y tế cộng đồng Seguro Popular (SP) và chỉ ra nhiều bất thường, sai phạm trong việc sử dụng kinh phí được phân bổ cho Chương trình nhiều năm qua.

Ngân sách cho y tế bị chiếm dụng, sử dụng sai mục đích…

Trong 174 cuộc kiểm toán được tiến hành nhằm đánh giá tình hình quản lý, sử dụng ngân sách của SP tại các bang của Mexico, 6 cuộc kiểm toán tại 4 tiểu bang đã phát hiện có tới 53,3% ngân sách của SP bị sử dụng sai quy định. 

Theo ASF, hơn 16 tỷ Peso (852 triệu USD) kinh phí chăm sóc sức khỏe cho người nghèo trên toàn Liên bang đã được chuyển giao cho chính quyền các tiểu bang từ năm 2013 đến 2017. Tuy nhiên, số tiền này chưa được sử dụng đúng mục đích và đã bị nhiều quan chức cố tình lạm dụng, biển thủ.

Cụ thể, nhiều khoản thanh toán với nội dung mua thuốc bị đẩy khống cao hơn nhiều lần so với giá trị thực tế trong khi tình trạng thiếu thuốc tại các bệnh viện, cơ sở y tế vẫn diễn ra tràn lan. Nhiều khoản tiền được chi bừa bãi không rõ nội dung chi, không có các giấy tờ, chứng từ hợp pháp; một số khoản tiền bị chuyển sai quy định và ngân sách lương đã được trả cho nhiều nhân viên ảo, không có tên trong bảng lương. 

Chính quyền bang Veracruz, đứng đầu là Thống đốc Bang - ông Javier Duarte bị chỉ trích nhiều nhất khi cố tình sử dụng gần 4,1 tỷ Peso (217 triệu USD) bất hợp pháp. Các cuộc kiểm toán đã phát hiện ra một loạt sai phạm trong suốt thời gian ông Javier Duarte làm Thống đốc (từ năm 2010-2016), điển hình là trường hợp một phòng khám ung thư công đã cho nhiều bệnh nhi uống nước cất thay vì dùng thuốc hóa trị. Tháng trước, ông này đã bị kết án 9 năm tù vì tội rửa tiền và tham nhũng.

Sau Veracruz, các bang Michoacán, Jalisco và Oaxaca cũng bị ASF chỉ trích khi lạm chi, biển thủ tới hơn 3,6 tỷ Peso (192 triệu USD).
ASF cho biết, số lượng bác sĩ, y tá, nhân viên y tế và mọi tiêu chí khác tại các bệnh viện, phòng khám thuộc hệ thống SP đều thấp hơn các mức mà Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đưa ra và thấp hơn tại các trung tâm y tế, bệnh viện của Mexico. 

Tham nhũng hủy hoại chính sáchan sinh

SP được xây dựng hướng đến đối tượng người nghèo trên toàn quốc nhưng Chương trình đã không thể mang lại hiệu quả cho người dân do nạn tham nhũng hoành hành suốt nhiều năm qua. Từ khi Chính phủ Liên bang đương thời nhậm chức vào tháng 12/2012, 782,4 triệu Peso (41,7 triệu USD) bị thất thoát trong quá trình thực hiện SP đã được thu hồi. Tuy nhiên, tỷ lệ tham nhũng trong quá trình thực hiện Chương trình này trên toàn Liên bang vẫn còn rất lớn.


Các kiểm toán viên dẫn chứng trường hợp ông Catarino Escobar - một cư dân 65 tuổi sống tại bang Guanajuato, vì thất nghiệp nên ông là một trong hàng triệu người Mexico đang phải phụ thuộc vào các chương trình chăm sóc sức khỏe của SP.

Tháng 6/2018, ông Escobar bị lên cơn đau tim lần thứ ba và được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Dolores Hidalgo, nơi điều trị các bệnh nhân tham gia Chương trình SP. Nhưng sau khi được đưa đến Bệnh viện, các bác sĩ đã yêu cầu gia đình đưa ông đến nơi khác vì ở đây không có thuốc và các trang thiết bị để chữa trị cho ông. Vài ngày sau đó, ông cũng không được điều trị và đã qua đời. Ngoài ra, còn vô số trường hợp khác tương tự như trên, điều đó càng khẳng định tham nhũng chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra sự thất bại của hệ thống SP và dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng tại Mexico.

ASF cho biết, các cơ quan thực thi pháp luật của Mexico mới xác định được danh tính những người có dính líu đến việc lạm chi 3 tỷ Peso và đã tiến hành điều tra để đưa các tội phạm ra ánh sáng cũng như thu hồi lại số tiền thất thoát. Tuy nhiên, đến nay, vẫn chưa có khoản tiền nào được thu hồi. Những thủ phạm gây thất thoát 13 tỷ Peso còn lại cũng chưa được xác định.
 

SP là một chương trình bảo hiểm y tế công do Chính phủ Mexico thành lập từ năm 2004 nhằm mở rộng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho những người có thu nhập thấp, không có điều kiện tham gia các loại bảo hiểm khác. Hiện SP cung cấp các dịch vụ y tế cho 55,6 triệu người dân Mexico. Chi phí ước tính của SP trong giai đoạn 2010-2013 là 26,8 tỷ USD, trong đó, Ngân hàng Thế giới tài trợ khoảng 1.250 triệu USD.