(BKTO) - Quy trình trong đầu tư công phải làm từng bước, không thể làm tắt được, nếu không sẽ vi phạm quy định pháp luật. Đây là điều hết sức cấm kỵ trong Luật Đầu tư công. Theo đó, chúng ta không nên quá sốt ruột vì giải ngân vốn ngân sách rất quan trọng, giải ngân sai một đồng cũng dẫn tới hệ lụy phức tạp.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương trả lời tại Họp báo. Ảnh: HỒNG NHUNG

Thông tin được Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Trần Quốc Phương cho biết tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2022, khi trả lời câu hỏi của nhà báo về tiến độ thực hiện Chương trình tổng thể phục hồi kinh tế - xã hội.

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là chương trình tổng thể gồm 5 nhiệm vụ chính, đồng thời có nhiều nhiệm vụ tiếp nối các nghị quyết trước đây đã được Quốc hội và Chính phủ ban hành.

Chương trình này thực chất đã được thực hiện ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 cũng như Chính phủ ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP vào tháng 01/2022.

Về tổng thể, Chương trình có 347.000 tỷ đồng thuộc tất cả các chương trình, các hoạt động khác nhau, cả về tài khóa và tiền tệ. Chương trình này không bao gồm 46.000 tỷ đồng từ Chương trình vaccine. Hiện nay, Chương trình vaccine chưa phải dùng đến vì chúng ta có nhiều thành công. Như vậy, số tiền còn lại là 301.000 tỷ đồng. Trong số 301.000 tỷ đồng này, chúng ta đã giải ngân được 22.000 tỷ đồng thuộc tất cả các hoạt động khác nhau.

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT nêu rõ 4 chương trình cụ thể như sau:

Chương trình thứ nhất là cho vay thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đối với các đối tượng chính sách thuê và thuê mua nhà ở xã hội. Theo báo cáo của NHCSXH, hiện nay, Ngân hàng này đã thực hiện giải ngân hơn 4.500 tỷ đồng trên tổng số tiền được giao kế hoạch năm nay là 19.000 tỷ đồng cho hơn 100.000 khách hàng vay vốn. Như vậy, chương trình cho vay chính sách nhà ở xã hội đã thực hiện rất đáng kể, ngân hàng đã tích cực triển khai mạnh mẽ.

Chương trình thứ hai là hỗ trợ công nhân thuê nhà theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tính đến ngày 20/5, Chương trình này đã thực hiện giải ngân được 1,7 tỷ đồng trên tổng số 6.600 tỷ đồng cho khoảng 2.500 người lao động.

Chương trình thứ ba là miễn giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, có tác động đến chính sách tài khóa. Hiện, chúng ta đã hỗ trợ khoảng 11.800 tỷ đồng trên 64.000 tỷ đồng. Chính sách miễn giảm thuế này được ban hành sớm nên thực hiện ngay từ tháng 02/2022.

Chương trình thứ tư là hỗ trợ chi phí cơ hội thông qua chính sách gia hạn nộp thuế đất và tiền thuê đất. Trong quy trình này, theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 thì khoản tương đương chi phí cơ hội, mặc dù tổng giá trị giãn, hoãn khoảng 135.000 tỷ đồng, nhưng việc giãn, hoãn như vậy tác động đến NSNN tương đương 6.000 tỷ đồng.

Tổng hợp lại, kết quả giải ngân Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội cho đến nay là khoảng 22.000 tỷ đồng.

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cũng cho biết, một số văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn hiện nay còn đang trong quá trình hoàn thiện và chờ cấp có thẩm quyền ban hành. Về cơ bản, các văn bản đã được ban hành, chẳng hạn Nghị định về hướng dẫn hỗ trợ 2% lãi suất cho ngân hàng thương mại đến nay đã sẵn sàng triển khai thủ tục và gấp rút để hoàn thành.

Còn lại 3 văn bản liên quan cấp nghị định và thông tư hướng dẫn, các cơ quan đang tổng hợp và đẩy nhanh tiến độ nghị định hướng dẫn về chỉ định thầu trong các dự án quan trọng của Chương trình phục hồi. Đây là các quy định mang tính cởi mở, tác động thêm để rút ngắn các quá trình trong đấu thầu và thi công.

“Đến thời điểm này, Bộ KH&ĐT - đơn vị chủ trì - đã trình Thủ tướng, Phó Thủ tướng Chính phủ. Sau khi có chỉ đạo, Bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện để ban hành trong thời gian sớm nhất. Hai văn bản hướng dẫn của các Bộ liên quan cũng đang gấp rút hoàn thành” - Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho hay.

Đối với vấn đề liên quan đến 113.000 tỷ đồng thuộc phần đầu tư công, lãnh đạo Bộ KH&ĐT cho biết, số tiền này, quy trình, trình tự, thủ tục được thực hiện tương tự kế hoạch đầu tư công, thực hiện nghiêm túc theo đúng quy định của pháp luật, qua từng bước một.

Hiện nay, chúng ta đã thực hiện xong bước đầu tiên. Đây là bước Thủ tướng Chính phủ thông báo tới các Bộ, ngành, địa phương liên quan danh mục dự án với số tiền cụ thể để làm căn cứ phê duyệt chủ trương đầu tư. Bộ KH&ĐT đã có Công văn đề nghị các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương hoàn thành các thủ tục phê duyệt các chủ trương đầu tư này trong thời gian sớm nhất để Bộ tổng hợp.

Sau bước này, bước hai là tổng hợp danh mục các dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư trình Chính phủ xem xét, sau đó trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi phê duyệt. Đây là quy định theo Luật Đầu tư công, cũng như Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội. Bước này, Bộ KH&ĐT thực hiện khoảng trong quý III hoặc quý IV năm nay.

Do vậy, sau khi phân bổ kế hoạch xong, tức sau khi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt xong,  Thủ tướng sẽ làm bước thứ ba là giao cụ thể kế hoạch danh mục dự án, số vốn chi tiết cho các Bộ, ngành địa phương liên quan.

Trên cơ sở đó, bước bốn là các Bộ, ngành, địa phương phải phê duyệt quyết định đầu tư các chương trình, dự án trong Chương trình phục hồi. Sau khi phê duyệt quyết định đầu tư, có vốn phân bổ cụ thể mới bắt đầu triển khai thực hiện các hoạt động có thể dẫn tới các biện pháp giải ngân, đó là giải phóng mặt bằng, tổ chức đấu thầu thi công. Lúc đó, chúng ta mới có khối lượng để giải ngân nguồn vốn Chương trình phục hồi, mà cụ thể là số tiền 113.000 tỷ đồng.

“Đó là tiến độ cũng như các bước triển khai trong thời gian tới. Đây là quy trình trong đầu tư công phải làm từng bước, không thể làm tắt được, nếu không sẽ vi phạm quy định pháp luật. Đây là điều hết sức cấm kỵ trong Luật Đầu tư công. Rất mong các nhà báo cùng các Bộ, ngành theo dõi, giám sát hết sức chặt chẽ tiến độ Chương trình, từng bước, xong bước nào đến bước tiếp theo. Chúng ta không nên quá sốt ruột vì giải ngân vốn ngân sách rất quan trọng, giải ngân sai một đồng cũng dẫn tới hệ lụy phức tạp” - Thứ trưởng Bộ KH&ĐT nhấn mạnh./.