(BKTO) - Quy mô và tốc độ của Covid-19 đã tạo ra những làn sóng chấn động nền kinh tế toàn cầu cũng như thị trường mua bán và sáp nhập (M&A). Đó là nguyên nhân khiến nửa đầu năm 2020, số lượng các thương vụ M&A giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, đã và đang có những dấu hiệu cho thấy thị trường này sẽ phục hồi mạnh mẽ.


Thị trường phục hồi khi niềm tin của nhà đầu tư quay trở lại

Theo kết quả nghiên cứu Xu hướng ngành M&A toàn cầu của PwC, bước sang năm 2020, hoạt động M&A giảm so với năm 2019, chủ yếu do sự bất ổn gia tăng xung quanh nền kinh tế toàn cầu, căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ - Trung Quốc và cuộc bầu cử tổng thống sắp tới ở Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, tác động của Covid-19 tiếp tục khiến cho khối lượng thương vụ M&A giảm 13% trong nửa đầu năm 2020 so với cùng kỳ năm 2019. Giá trị giao dịch cũng giảm trong nửa đầu năm 2020 với mức độ tương đối lớn.

Tuy nhiên, nhiều dấu hiệu cho thấy đến cuối năm 2020, hoạt động M&A sẽ phục hồi mạnh mẽ. Cụ thể, hầu hết các ngành và khu vực hiện đang chứng kiến ​​mức độ biến động giá cổ phiếu thấp hơn so với thời điểm tháng 3 và tháng 4. Bên cạnh đó, một số chỉ số chính hiện chỉ thấp hơn một chút so với mức trước Covid-19, thậm chí, nhiều chỉ số khác đã vượt qua các kỷ lục trước đó. Điều này cho thấy niềm tin của nhà đầu tư đang quay trở lại. Ngoài ra, cấu trúc thỏa thuận thông minh sẽ là chìa khóa cho phép các hoạt động M&A trở nên sôi động trong môi trường đầy thách thức này. 

Khối lượng giao dịch M&A trong tháng 6 đã tăng so với mức tháng 4 và tháng 5 do nhiều quy trình giao dịch bị tạm dừng giữa cuộc khủng hoảng Covid-19 được nối lại. Về giá trị, xu hướng giá trị giao dịch rất khác nhau theo ngành: Trong khi hàng không và quốc phòng giảm gần 90% thì viễn thông lại tăng gần 30%. Về mặt địa lý, khối lượng và giá trị giao dịch tổng thể trên khắp châu Á - Thái Bình Dương đang linh hoạt hơn so với các khu vực khác, bởi nơi đây có những nước đầu tiên mở cửa trở lại khi các hạn chế do Covid-19 được nới lỏng. 

Các chuyên gia của PwC nhận định: M&A vẫn có một vị trí quan trọng nhất định trong việc thúc đẩy DN chuyển đổi nhanh chóng và DN sẽ tiếp tục sử dụng M&A để đổi mới, nghiên cứu và phát triển. Kỹ thuật số hóa đang thúc đẩy các xu hướng hiện có và dẫn đến nhiều giao dịch xuyên ngành liên quan đến công nghệ. Điều này được kỳ vọng sẽ mở ra một giai đoạn đầu tư mạnh mẽ với khối lượng vượt trội. “Lĩnh vực công nghệ có khả năng phục hồi tốt nhất với các giao dịch công nghệ dẫn đầu và thúc đẩy sự hội tụ tăng tốc kỹ thuật số giữa các ngành” - ông Brian Levy, Lãnh đạo ngành giao dịch toàn cầu, PwC Hoa Kỳ nhận định.

M&A là chìa khóa của chiến lược phục hồi doanh nghiệp

Từ nghiên cứu trên, PwC cho rằng: Các công ty sẽ cần phải suy nghĩ và cấu hình lại hoạt động kinh doanh của mình. Trong đó, trọng tâm ban đầu là phục hồi doanh thu bị mất, ứng phó với gián đoạn hoạt động và bảo vệ sự an toàn của cả nhân viên và khách hàng. Trong giai đoạn suy nghĩ lại, các nhà lãnh đạo cấp cao cần cân nhắc phân bổ vốn chiến lược và xem xét lại những sản phẩm cấu thành hoạt động kinh doanh cốt lõi. “Chúng tôi dự đoán các DN sẽ tham gia vào M&A với trọng tâm là tạo ra giá trị khi họ cấu hình lại hoạt động của mình và hướng tới lâu dài” - nghiên cứu của PwC nhấn mạnh.

Trong một ấn phẩm khác về “Tạo giá trị ngoài thỏa thuận”, PwC cũng cho rằng, các nhà giao dịch thành công hiểu được việc luôn trung thành với ý định xây dựng chiến lược dài hạn của họ đóng vai trò quan trọng. Có tới 86% người mua tham gia khảo sát cho biết việc mua lại mới nhất của họ tạo ra giá trị đáng kể và đó là một phần của chiến lược mở rộng đầu tư chứ không phải theo hình thức tranh thủ cơ hội.

Kết quả từ một cuộc khảo sát gần đây với hơn 900 giám đốc tài chính toàn cầu của PwC cũng cho thấy: M&A sẽ là điểm đặc biệt trong chiến lược phục hồi của các công ty. 1/4 số người được hỏi cho biết họ sẽ sử dụng M&A để xây dựng lại hoặc nâng cao doanh thu của DN mình. 
Nửa đầu năm 2020 đã chứng kiến ​​sự gián đoạn sâu rộng đối với cuộc sống và DN trên tất cả các vùng lãnh thổ và ngành công nghiệp. Tuy nhiên, M&A sẽ là nền tảng của sự phục hồi khi các DN tìm cách hành động nhanh để cấu hình lại hoạt động kinh doanh của mình. Chuyên gia của PwC khuyến nghị, các nhà giao dịch nên cân nhắc những điều sau để tăng sự thành công cho các giao dịch M&A:

Trước tiên, DN cần đảm bảo tính hợp lý của các thỏa thuận chiến lược. Điều này đồng nghĩa với việc DN phải xây dựng kế hoạch M&A một cách rõ ràng, phù hợp và tạo ra giá trị bền vững trong chiến lược phát triển dài hạn thay vì tư duy cơ hội. Có như vậy các giao dịch mới thành công trên thị trường này.

Tiếp đến là phải thực hiện thẩm định chặt chẽ các giao dịch. Hội đồng quản trị và ủy ban đầu tư cần hiểu tác động của Covid-19 và ESG (nhóm các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị công ty) đối với bất kỳ giao dịch nào nếu muốn nó tạo ra giá trị trong dài hạn.

Cuối cùng, DN cần phân tích và đổi mới kỹ thuật số. Các nhà giao dịch nên tìm cách tận dụng, phân tích dữ liệu để phát hiện ra cơ hội và rủi ro, đồng thời nắm lấy những công cụ kỹ thuật số mới để nâng cao giá trị, năng lực DN.