(BKTO) - Thất nghiệp ở Liên minh châu Âu (EU) đã tăng mạnh vào tháng 4 trước những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Nhưng các chương trình làm việc thời gian ngắn - vốn phổ biến nhiều so với ở Hoa Kỳ - đã giúp giảm bớt tình trạng thất nghiệp của liên minh này.

 

Ảnh minh họa - Nguồn: sưu tầm

Theo thống kê của Văn phòng thống kê EU cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của EU đã tăng lên 6,6% trong tháng 4 từ mức 6,4% trong tháng 3. Tuy nhiên, mất việc làm không trải đều trên tất cả các nước EU. Tỷ lệ thất nghiệp ở Tây Ban Nha - quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19 - trong tháng 4 đã tăng lên 14,8% so với mức 14,2% của tháng 3. Trong khi đó, Đức giữ tỷ lệ thất nghiệp ổn định ở mức 3,5%.

Tuy nhiên, dữ liệu của Văn phòng thống kê EU cũng chỉ ra rằng châu Âu đã thành công trong việc giảm bớt tình trạng thất nghiệp trước cuộc khủng hoảng kinh tế được cho là tồi tệ nhất kể từ những năm 1930. 

Lý giải cho vấn đề này, các nhà kinh tế cho rằng nguyên nhân chủ yếu giúp EU có thể hạn chế tình trang thất nghiệp là do sự phụ thuộc rộng rãi vào các chương trình làm việc thời gian ngắn, khuyến khích các công ty đang gặp khó khăn giữ chân nhân viên nhưng giảm thời gian làm việc và Nhà nước sau đó sẽ trợ cấp một phần tiền lương của họ. Ví dụ, ở Đức, chính phủ chi trả cho nhân viên từ 60% đến 67% tiền lương cho những giờ không làm việc.

Bert Colijn - chuyên gia kinh tế khu vực đồng euro tại Ngân hàng Hà Lan ING nhận định: Các kế hoạch làm việc thời gian ngắn có hiệu quả đáng kinh ngạc trong việc làm giảm bớt tác động ban đầu của cuộc khủng hoảng kinh tế.

Các chương trình kiểu này từ lâu đã trở nên phổ biến ở châu Âu, nơi khó thuê nhân viên và sa thải nhân viên và nhiều nhân viên được bảo vệ bởi các thỏa thuận thương lượng tập thể. Tuy nhiên, những chương trình này lại ít được sử dụng ở Hoa Kỳ và điều này cũng lý giải cho việc quốc gia này có tỷ lệ thất nghiệp lên đến 14,7% trong tháng 3.

Theo một nghiên cứu của Viện Công đoàn châu Âu, tính đến cuối tháng 4, các doanh nghiệp trong EU đã nộp khoảng 42 triệu đơn xin hỗ trợ người lao động thông qua các chương trình làm việc thời gian ngắn. Điều đó tương đương với gần 27% người lao động trong toàn khối EU.

Nhưng nhà kinh tế học Anna Titareva của UBS nói rằng: Các cuộc điều tra thị trường lao động có thể không nắm bắt được toàn bộ thiệt hại đối với người lao động trong EU. Thậm chí một cuộc khảo sát cho thấy kết quả đáng ngạc nhiên khi tỷ lệ thất nghiệp ở Ý đã giảm xuống còn 6,3% từ mức 8% trong tháng 3.

Nhận định về vấn đề này, Titareva cho rằng: Có thể một số người mất việc sau khi chính phủ đưa ra các hạn chế di chuyển để ngăn chặn dịch bệnh lại không được tính là thất nghiệp. Theo các tiêu chí khảo sát của EU, để được coi là thất nghiệp, một người phải tích cực tìm kiếm công việc và sẵn sàng bắt đầu một công việc mới trong vòng hai tuần. Các biện pháp cách ly xã hội hoặc việc phải chăm sóc trẻ em ở nhà liên tục có thể đã buộc mọi người phải ngừng tìm kiếm việc làm - Titareva phân tích.

Tuy nhiên, xét ở mặt tích cực, việc phục hồi nền kinh tế có thể sẽ kéo dài, tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng lên đáng kể, chương trình làm việc thời gian ngắn có thể sẽ giúp nền kinh tế phục hồi nhanh hơn một khi nhu cầu tuyển dụng việc làm quay trở lại - chuyên gia kinh tế Bert Colijn nhận định.