(BKTO)- Vừa qua, một cuộc kiểm toán đặc biệt của Tổng Kiểm toán Kenya Edward Ouko đã phát hiện ra rằng, nhiều hồ sơ đang chờ được xử lý tại các hội đồng thành phố trên cả nước có giá trị lên tới 57,13 tỷ Shilling Kenya (KES), tương đương 551 triệu USD, là giả mạo, do đó không đủ điều kiện để thanh toán.

Ngân sách công bị sử dụng bừa bãi

Theo báo cáo của Văn phòng Kiểm soát ngân sách quốc gia (OCOB), hiện nay, hóa đơn tại chính quyền các thành phố trên cả nước đang chờ được thanh toán lên tới 108,41 tỷ KES.

Xem xét các hồ sơ thanh toán này, Tổng Kiểm toán cho hay, chỉ khoảng 51,28 tỷ KES là các khoản chi hợp lệ và đủ điều kiện được giải quyết. 57,13 tỷ KES còn lại được xác định là không đủ điều kiện thanh toán vì thiếu các hóa đơn, chứng từ hợp lệ, một số trường hợp khác do ngân sách bị lạm chi bừa bãi, không tuân thủ các quy định về quản lý, sử dụng ngân sách công, điển hình là những trường hợp chi ngân sách công bừa bãi cho công tác mua sắm nhưng thực tế không có sản phẩm, dịch vụ nào được cung cấp cho các cơ quan, đơn vị của nhà nước, do đó, cũng sẽ không được thanh toán.
 

Tổng Kiểm toán Kenya Edward Ouko

Trong số 51,28 tỷ KES nêu trên, 10,8 tỷ KES đã được thanh toán trong khoảng thời gian từ ngày 30/6/2018 đến 15/02/2019, số tiền còn lại chưa thanh toán là 40,48 tỷ KES.

Bên cạnh đó, Văn phòng Tổng Kiểm toán cũng đã tiến hành một cuộc kiểm toán tuân thủ để xem xét các hoạt động giao dịch, mua bán trong những hóa đơn chờ thanh toán đó có tuân thủ các quy định của pháp luật về việc quản lý, sử dụng ngân sách quốc gia minh bạch, hợp lý, tiết kiệm hay không trước khi chúng được thanh toán phần còn lại.

Số liệu không chính xác trong các báo cáo của OCOB

Tổng Kiểm toán Edward Ouko cũng chỉ ra sự khác biệt rất lớn giữa các số liệu trong báo cáo của Văn phòng Tổng Kiểm toán và một số báo cáo của OCOB. Trong báo cáo thường niên cho năm tài chính 2017- 2018, OCOB cho biết, tổng số tiền đang chờ được thanh toán tại chính quyền các thành phố tính đến ngày 30/6/2018 là 108,41 tỷ KES. Tuy nhiên, cuộc kiểm toán mới nhất của Tổng Kiểm toán xem xét lại số liệu trên cho thấy, con số thực tế là 88,98 tỷ KES, hai số liệu này chênh lệch tới 19,43 tỷ KES.
 

Một quốc gia nghèo nàn nhưng ngân sách thường xuyên bị sử dụng bừa bãi

Báo cáo kiểm toán trích dẫn một số trường hợp điển hình, tại Thủ đô Nairobi, OCOB báo cáo rằng, tổng số tiền đang chờ được thanh toán tính đến ngày 30/6/2018 là 64,8 tỷ KES. Tuy nhiên, Tổng Kiểm toán lại báo cáo số tiền thực tế đang chờ được xử lý là 23,13 tỷ KES, chênh lệch 41,67 tỷ KES. Trong số 23,13 tỷ KES nêu trên, 11,35 tỷ KES được xác định là không đủ điều kiện thanh toán, do đó, các hóa đơn đang chờ xử lý thực tế ở Nairobi là 11,78 tỷ KES.
 

Chính quyền Thủ đô Nairobi có nhiều hóa đơn chi tiêu không hợp lệ

Tại thành phố Mombasa, OCOB cho biết, các hóa đơn chưa thanh toán có giá trị 3,7 tỷ KES nhưng con số thực tế Tổng Kiểm toán báo cáo là 5,34 tỷ KES, chênh lệch 1,64 tỷ KES. Các hóa đơn không đủ điều kiện thanh toán chiếm gần 1,85 tỷ KES, các hóa đơn đang chờ được xử lý là 3,49 tỷ KES, trong đó 213 triệu KES đã được thanh toán vào tháng 2 năm nay.

OCOB báo cáo các hóa đơn đang chờ xử lý tại thành phố Meru ở mức 2 tỷ KES, tuy nhiên, kết quả kiểm toán thực tế cho thấy, con số này là 2,26 tỷ KES. Các hóa đơn đang chờ thanh toán không đủ điều kiện là 419 triệu KES, đồng nghĩa với việc các hóa đơn đang chờ được thanh toán trên thực tế là 1,841 KES. Cho đến nay, chính quyền thành phố mới giải quyết 315 triệu KES trong số các hóa đơn nợ.

Tại thành phố Nakuru, cuộc điều tra đặc biệt của Tổng Kiểm toán cho thấy, các hóa đơn đang chờ xử lý trị giá 2,08 tỷ KES là giả mạo.

OCOB báo cáo chi phí trong các hóa đơn đang chờ xử lý tại thành phố Turkana là 633 triệu KES, tuy nhiên, con số thực tế từ Văn phòng Tổng Kiểm toán lên tới 5,66 tỷ KES, chênh lệch tới 5,02 tỷ KES. Trong đó, cuộc kiểm toán xác định rằng, các hóa đơn trị giá 3,84 tỷ KES là không đủ điều kiện được thanh toán.

Chính vì những khác biệt lớn này mà Ủy ban Đầu tư và Tài khoản công của Thượng viện đã triệu tập Tổng kiểm toán Edward Ouko và Tổng Kiểm soát OCOB tham dự một cuộc họp khẩn để bàn thảo về những vấn đề trên, đồng thời, sớm tìm ra các giải pháp khắc phục nhằm tránh gây ảnh hưởng đến hoạt động của chính quyền các thành phố trên cả nước./.