(BKTO) - Vừa qua, Văn phòng Tổng Kiểm toán Kenya đã công bố một số báo cáo kiểm toán thường niên cho các năm tài chính từ 2015 đến 2017. Các báo cáo đều lên án công tác quản lý tài chính lỏng lẻo, yếu kém tại nhiều quận trên cả nước, đặc biệt là hai quận Kitui và Machakos, gây thất thoát lớn cho ngân sách công.

Ngân sách bị chi tiêu lãng phí

Tại quận Kitui, Báo cáo kiểm toán cho năm tài chính 2016-2017 đã chỉ ra nhiều khoản chi lớn bất thường, nhiều khoản không có đủ hóa đơn hợp lệ; số liệu tại các chứng từ cũng không trùng khớp với nhau. Mặc dù tình trạng quản lý tài chính lỏng lẻo này đã bị lên án tại địa phương trong nhiều năm nhưng đến nay, tình hình vẫn chưa được cải thiện. 

Văn phòng Tổng Kiểm toán Kenya cũng chỉ trích một số cán bộ công tác tại Trung tâm Phát triển giáo dục trẻ em của Quận đã để lộ hơn 300 mã số nhận dạng cá nhân của các giáo viên dẫn đến tình trạng nhiều người có thể dùng chung một số tài khoản. Đến nay, các kiểm toán viên vẫn chưa thể điều tra rõ tình trạng bất thường này.

Chính quyền Quận tiếp tục bị lên án khi đã trả 23 triệu Shilling Kenya (KES), tương đương 66.000 USD, cho một nhà thầu để xây dựng một phòng tiện ích tại Bệnh viện Kitui Referral. Tuy nhiên, dự án chỉ được hoàn thiện phần móng và sau đó bị đình trệ suốt thời gian qua. Ngoài ra, Quận cũng đã trả 41 triệu KES để xây dựng một khu ngoại trú hiện đại tại Bệnh viện, tuy nhiên, đến nay, dự án cũng chưa được hoàn thành.
Một nhà thầu khác đảm nhận việc cải tạo và xây dựng một số công trình tại Trung tâm Y tế Kyangunga của quận Kitui đã nhận được 9,5 triệu KES. Dự án này dự kiến được hoàn thành vào tháng 3/2017. Tuy nhiên, các công trình đã bị chậm tiến độ nhiều năm sau đó và nhà thầu không có mặt tại dự án đang được tiến hành dở dang. 

Nhiều dự án xây dựng các trung tâm y tế, trung tâm văn hóa, phòng hộ sinh… khác tại các bệnh viện của Quận với kinh phí mỗi dự án lên đến vài chục triệu KES cũng bị đình trệ trong nhiều năm qua gây bất tiện cho sinh hoạt của người dân, cũng như gây thất thoát, lãng phí lớn cho ngân sách công.

Tại quận Machakos, Báo cáo kiểm toán năm tài chính 2015-2016 và 2016-2017 chỉ ra rằng, chính quyền Quận đã mua 40 máy kéo nhằm hỗ trợ nông dân tại địa phương. Tuy nhiên, đến thời điểm 30/6/2018, chứng từ mua 14 máy kéo đã bị thất lạc, 25 máy kéo khác chưa được xác định có còn được sử dụng hay không.

Từ năm 2015 đến 2017, Tập đoàn Phát triển nhà ở quốc gia đã thực hiện nhiều dự án lớn tại Quận. Song các dự án này đều bị bỏ dở và phải bàn giao cho Bộ Nhà ở và Phát triển đô thị tiếp quản để xử lý.

Báo cáo kiểm toán cũng chỉ ra rằng, nhiều lô đất và các tòa nhà tại Quận trị giá tới 961 triệu KES sau nhiều năm vẫn chưa được xác định chủ sở hữu, dẫn đến tình trạng lấn chiếm, tranh chấp thường xuyên gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội và cộng đồng. Thậm chí, 18 lô đất thuộc sở hữu công đã bị một số quan chức tự ý chia nhỏ và phân cho các cá nhân trái phép. Hiện, Văn phòng Tổng Kiểm toán vẫn đang tiến hành điều tra vụ việc này.

Tham nhũng cản trở nền kinh tế 

Là cửa ngõ về thương mại và tài chính của khu vực, nhưng Kenya luôn bị cản trở bởi nạn tham nhũng. Nhiều đời Tổng thống đã hứa hẹn sẽ củng cố để đưa đất nước thoát khỏi tình trạng trì trệ và đấu tranh chống nạn tham nhũng, tuy nhiên, do không có những giải pháp thực sự mạnh mẽ, tình trạng trên vẫn kéo dài. Trước tình trạng này, Quỹ Tiền tệ quốc tế và Ngân hàng Thế giới nhiều lần phải trì hoãn, cắt giảm các khoản viện trợ cho Kenya. Chỉ đến sau năm 2002, nền kinh tế mới bắt đầu được cải thiện dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Kibaki nhờ những chiến dịch chống tham nhũng mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, đến nay, Kenya vẫn là một trong những nước có nạn tham nhũng nặng nề nhất.

Các báo cáo kiểm toán thường niên của Văn phòng Tổng Kiểm toán thường xuyên phải lên án tình trạng tham nhũng, biển thủ, lạm dụng ngân sách công tại các địa phương của quốc gia này. Cựu Tổng Kiểm toán Kenya Edward Ouko - người đã nỗ lực chiến đấu chống lại nạn tham nhũng suốt 8 năm qua - đã nghỉ hưu từ ngày 27/8/2019. Đến nay, Quốc hội Kenya vẫn chưa thể bổ nhiệm Tổng Kiểm toán mới. Dự kiến, phải đến quý II/2020, quá trình bổ nhiệm mới được hoàn thành. Người dân Kenya đang mong mỏi Quốc hội sẽ bổ nhiệm một Tổng Kiểm toán có đủ quyết tâm để tiếp tục chiến đấu với nạn tham nhũng dai dẳng đã và đang làm kiệt quệ đất nước suốt nhiều năm qua.