(BKTO) - Nhận thấy lượng đường nhập khẩu thời gian qua tăng đột biến, bất thường, Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) đã báo cáo lên Bộ Công Thương và đang chuẩn bị hồ sơ đề nghị cơ quan chức năng khởi xướng điều tra chống lẩn tránh phòng vệ thương mại đối với mặt hàng đường nhập khẩu.

 

Lượng đường nhập khẩu từ một số nước ASEAN tăng đột biến. Ảnh minh họa: Thoibaotaichinh

Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2021, lượng đường nhập khẩu vào Việt Nam đã lên đến 781.334 tấn, lớn hơn gần 100.000 tấn so với tổng lượng đường nhập khẩu năm 2020 (690.025 tấn).

Nếu như năm 2020, đường nhập khẩu từ Thái Lan chiếm tới 90,83% thì trong 6 tháng đầu năm 2021 đã giảm xuống còn 33,64%, trong khi lượng đường nhập khẩu từ các nước Indonesia, Malaysia, Myanmar, Lào, Campuchia lại tăng mạnh, chiếm 51,09%.

Hiệp hội Mía đường Việt Nam cho rằng, nếu không có các biện pháp kịp thời để kiềm chế sự tăng bất thường của đường nhập khẩu có thể sẽ tác động xấu đến sản xuất trong nước.

Thực tế cho thấy, sau khi bị áp thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp thì lượng đường nhập khẩu từ Thái Lan giảm, giá đường trong nước dần tăng và giá mía của nông dân cũng được cải thiện, mang lại hy vọng phục hồi phát triển ngành đường trong nước những vụ sản xuất tới. Tuy nhiên, tỷ trọng đường nhập khẩu từ 5 nước ASEAN, ngoài Thái Lan, đã tăng lên nhanh chóng và tổng khối lượng đường nhập khẩu trong nửa năm 2021 đã lớn hơn cả năm 2020.

Đáng chú ý, các nước Indonesia, Malaysia, Myanmar, Lào, Campuchia đều nhập khẩu đường từ Thái Lan, trong đó có những nước (Lào, Camphuchia...) nhập khẩu khối lượng lớn hơn nhiều so với nhu cầu tiêu thụ ở trong nước.

Giá đường của các quốc gia này là tương đương, thậm chí cao hơn giá đường của Việt Nam. Thế nhưng, giá đường nhập khẩu từ các nước này vào Việt Nam cũng chỉ tương đương với giá đường nhập khẩu từ Thái Lan.

Điều này khiến cho đường sản xuất trong nước có nguy cơ bị ép giá, kìm giá tương tự như tình trạng trước đây khi chưa áp thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp đối với đường nhập khẩu từ Thái Lan.

Rất có thể đường xuất xứ từ Thái Lan vẫn nhập khẩu về Việt Nam nhưng thông qua nước thứ ba dưới hình thức lẩn tránh thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp - đại diện VSSA nhận định.

Theo kinh nghiệm của các nước áp dụng phòng vệ thương mại đối với hàng hóa nhập khẩu, cần phải giám sát thường xuyên vấn đề này nhằm kịp thời phát hiện, đưa ra các biện pháp phù hợp với pháp luật trong nước và thông lệ quốc tế để kiềm chế nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước.