(BKTO) - Năm 2019, ngành nông nghiệp đã cán mốc 3/4 mục tiêu lớn, đó là: tiêu chí về xuất khẩu, tỉ lệ che phủ rừng, các xã đạt chuẩn nông thôn mới. Riêng tăng trưởng GDP chỉ đạt 2,2%, nguyên nhân chủ yếu do bệnh dịch tả lợn châu Phi làm giảm khoảng 1,1% tăng trưởng toàn ngành.

Thủ tướng phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Chiều 23/12, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dự và chỉ đạo Hội nghị trực tuyến triển khai kế hoạch năm 2020 ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT). Tham dự Hội nghị còn có đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương trong cả nước.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, năm 2019, nông nghiệp nước ta tiếp tục hội nhập sâu hơn, đồng thời đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: dịch tả lợn châu Phi; tác động của biến đổi khí hậu; tác động từ chiến tranh thương mại… Tuy nhiên, ngành nông nghiệp vẫn đạt được nhiều kết quả quan trọng, đặc biệt, hoàn thành và vượt 3/4 chỉ tiêu theo kế hoạch; đồng thời, mở ra những vận hội lớn cho tăng tốc phát triển trong năm 2020.

Trong bối cảnh xung đột thương mại ảnh hưởng tới nền kinh tế toàn cầu, một số thị trường (nhất là Trung Quốc) áp dụng chặt các quy định về nhập khẩu nông thủy sản từ Việt Nam, các mặt hàng nông sản giảm giá từ 10 - 15%... Tuy nhiên cả năm 2019, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản ước đạt 41,3 tỷ USD, tăng khoảng 3,5% so với với năm 2018.

Trong đó, riêng lĩnh vực lâm nghiệp ước đạt trên 11 tỷ USD, tăng gần 20%. Thặng dư thương mại toàn ngành ước đạt mức kỷ lục 9,9 tỷ USD, tăng 14%, cao hơn 1,12 tỷ USD so với năm 2018. 10 nhóm mặt hàng có kim ngạch XK trên 1,0 tỷ USD tiếp tục được duy trì, trong đó có 5 mặt hàng trên 3 tỷ USD (gồm gỗ và sản phẩm gỗ; tôm; rau quả; cà phê; hạt điều).

Năm 2019, với việc môi trường đầu tư tiếp tục được cải thiện, toàn ngành đã tạo được sức bật mới về đầu tư vào nông nghiệp. Cụ thể, trong năm 2019, cả nước đã có 17 dự án đầu tư vào nông nghiệp với tổng mức đầu tư trên 20.000 tỷ đồng được khánh thành, đi vào hoạt động.

Lực lượng DN nông nghiệp tiếp tục tăng trưởng mạnh. Năm 2019, cả nước đã thành lập mới 2.756 DN nông nghiệp, tăng 25,3% so với năm 2018, nâng tổng số DN nông nghiệp lên 12.581 DN, tăng 36,23% (nông lâm thủy sản là một trong những lĩnh vực có số DN quay lại hoạt động cao hơn đáng kể so với lượng tạm ngừng).
 

Quang cảnh Hội nghị - Ảnh: Cổng thông tin điện tử Bộ NN&PTNT

Dù vậy, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng thừa nhận còn những hạn chế, khó khăn và nhiều thách thức cần tập trung khắc phục trong thời gian tới. Theo đó, cơ cấu lại nông nghiệp triển khai chưa đồng đều ở các địa phương; đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất chưa đáp ứng được yêu cầu; sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị chưa trở thành phổ biến, chủ đạ. Tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu có dấu hiệu chững lại do giá xuất khẩu nhiều nông sản chủ lực giảm. Dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát, đặc biệt dịch tả lợn châu phi đã lan rộng và diễn biến phức tạp, ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng trưởng của ngành; quản lý an toàn thực phẩm vẫn rất khó khăn, phức tạp…

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Năm 2019, Việt Nam thắng lợi toàn diện về phát triển kinh tế, quy mô nền kinh tế tăng lên, lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu đạt trên 500 tỷ USD, kết quả này có đóng góp lớn của ngành nông nghiệp.

Từ kết quả tích cực này, Thủ tướng tặng ngành NN&PTNT 10 chữ: Chủ động, sáng tạo, chung sức, đồng lòng và hiệu quả. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra một số yếu kém như cơ cấu lại nông nghiệp triển khai chưa đồng đều ở các địa phương; đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất chưa đáp ứng được yêu cầu; công nghiệp chế biến chưa phát triển đồng đều, tổn thất sau thu hoạch vẫn còn cao; tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu có dấu hiệu chững lại do giá xuất khẩu nhiều nông sản chủ lực giảm; lao động trong nông nghiệp vẫn chiếm tỉ lệ cao, trong đó, lao động thời vụ, nhàn rỗi là nguyên nhân khiến năng suất lao động Việt Nam thấp.

Về mục tiêu nông nghiệp năm 2020 và các năm sau, Thủ tướng đồng ý với báo cáo của Bộ NN&PTNT, nhấn mạnh năm 2020 có nhiều sự kiện quan trọng của Đảng, Nhà nước, ngành nông nghiệp phải đóng vai trò tốt hơn để giải quyết vấn đề khó khăn cho đời sống, cho sản xuất, xuất nhập khẩu. Phải nắm được dự báo tình hình thời tiết, cạnh tranh quốc tế trong lĩnh vực nông nghiệp, vấn đề dịch bệnh, xu hướng bảo hộ, hàng rào kỹ thuật… đang gia tăng.

Thủ tướng đề nghị, năm 2020, ngành nông nghiệp Việt Nam đạt một số mục tiêu như: Tốc độ tăng trưởng GDP khu vực nông nghiệp đạt 3%, cao hơn năm nay. Kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt trên 43 tỷ USD. Tỷ lệ che phủ rừng mà Quốc hội đã giao là 42%, tỷ lệ đạt chuẩn nông thôn mới 59%, ít nhất có 121 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, đặc biệt là thành lập mới 2.000 hợp tác xã nông nghiệp để cả nước có 17.000 hợp tác xã nông nghiệp.

Còn mục tiêu đến 2025, Thủ tướng đề nghị phải đạt mức tăng trưởng GDP khu vực nông nghiệp trung bình từ 3-3,5%, có thêm 5 mặt hàng nông nghiệp xuất khẩu có giá trị từ 1 tỷ USD trở lên để đưa Việt Nam có 15 nhóm mặt hàng nông sản có giá trị xuất khẩu 1 tỷ USD trở lên với tổng giá trị xuất khẩu là 50 tỷ USD, đứng đầu ASEAN và đứng top 10 của thế giới. Phấn đấu có 25.000 DN trực tiếp đầu tư vào nông nghiệp, gấp 2 lần hiện nay, 35.000 hợp tác xã nông nghiệp, gấp 2,3 lần hiện nay để làm nòng cốt phục vụ cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Phấn đấu có 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, thu nhập của người nông dân đạt 80 triệu đồng/năm, gấp 2 lần hiện nay.

Để thực hiện mục tiêu trên, Thủ tướng đồng ý giao Bộ NN& PTNT chủ trì xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2030, có phân kỳ cụ thể giai đoạn 2021-2025; cần ưu tiên tập trung phát triển đào tạo nguồn nhân lực để thực hiện.

Tiếp tục chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai; ưu tiên nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ, triển khai có hiệu quả các chương trình, dự án ứng phó với biến đổi khí hậu, đặc biệt là tình trạng nước biển dâng, sạt lở bờ sông, bờ biển. Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và triển khai thực hiện hiệu quả “Chương trình tổng thể phát triển nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng nêu rõ, cán bộ ngành nông nghiệp phải giỏi chuyên môn, tận tụy với bà con, cùng xắn quần lội ruộng, lội rừng rừng phòng, chống thiên tai. Tỉnh ủy, UBND phải tìm cho ra Giám đốc Sở Nông nghiệp giỏi, tập trung làm kế hoạch trung hạn ngành NN&PTNT 5 năm tới sát đúng, hiệu quả.
 

Các chỉ tiêu lớn của ngành NN&PTNT đạt được trong năm 2019 gồm: kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2019 của nước ta ước đạt 41,3 tỷ USD; tỷ lệ che phủ của rừng đạt 41,85%; tỷ lệ xã đạt tiêu chí nông thôn mới (NMT) là 54%, có 111 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (NTM). Chỉ tiêu đạt thấp là tăng trưởng GDP 2,2%, nguyên nhân chủ yếu do bệnh dịch tả lợn châu Phi làm giảm khoảng 1,1% tăng trưởng toàn ngành.