(BKTO)- Hoàn thiện chính sách, pháp luật về tôn giáo, trong đó có quy định về quản lý đất đai tại các cơ sở tôn giáo sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức tôn giáo, từ đó phát huy vai trò của các tổ chức trong việc thực hiện tốt các chủ trương, chính sách kinh tế, xã hội và an ninh, quốc phòng ở địa phương. Đây là một trong những nội dung đáng chú ý được đề cập tại Hội nghị trực tuyến về cơ chế quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng do Bộ Nội vụ và Ban Kinh tế Trung ương phối hợp tổ chức mới đây.

Bất cập trong cơ chế quản lý đất đai tại cơ sở tôn giáo

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng khẳng định, đất đai là sở hữu toàn dân, Đảng và Nhà nước luôn tạo điều kiện cho các cơ sở tôn giáo hợp pháp được hoạt động theo quy định của pháp luật, mặc dù vậy, các cơ sở tôn giáo và tín đồ đều tăng sau mỗi năm, trong khi đó quỹ đất không tăng.
 

Quang cảnh Hội nghị

Dự báo thời gian tới, Việt Nam sẵn sàng đón tất cả các tôn giáo, thậm chí là các đạo lạ, đó là xu hướng phát triển tự nhiên. Có tôn giáo là có tín đồ. Do đó, về quy hoạch đất đai, cần có quỹ đất để xây dựng các cơ sở tôn giáo; xây dựng cơ chế bình đẳng trong vấn đề giao đất cho các tôn giáo; giải quyết tốt các vấn đề chồng chéo về thể chế liên quan đến đất đai tôn giáo …

Box: Theo báo cáo của Ban Tôn giáo Chính phủ, tính đến tháng 11/2020, các tổ chức tôn giáo sử dụng khoảng 29.801 cơ sở tôn giáo, tăng khoảng 5.801 cơ sở so với năm 2008. Số cơ sở trên bao gồm cơ sở thờ tự, cơ sở đào tạo, cơ sở phụ trợ, cơ sở hoạt động xã hội của tôn giáo. Trong đó có cả cơ sở đã được cấp và chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Trong chính sách, pháp luật về đất đai liên quan đến tôn giáo với chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo và thực tế sử dụng đất đai của các tôn giáo đã có nhiều bất cập. Chỉ thị số 1940/CT-TTg năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ về nhà ở, đất liên quan đến tôn giáo là một chỉ thị chuyên biệt về đất đai liên quan đến tôn giáo, nhưng mới chỉ cơ bản tháo gỡ được vấn đề đất đai tồn đọng giai đoạn trước để lại, chưa có hướng giải quyết đối với đất đai tôn giáo phát sinh.

Bên cạnh đó, Luật Đất đai năm 2013, đã có nhiều quy định cụ thể đối với đất tôn giáo, tín ngưỡng nhưng vẫn chưa tìm được hướng giải quyết ổn thỏa và lâu dài. Thực tế áp dụng Luật còn những điểm khó và vướng trong công tác quản lý về hạn điền; về giao đất; về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; chưa có quy định việc tôn giáo sử dụng đất vào các hoạt động an sinh xã hội…

Cùng với đó là bất cập trong quản lý đất đai tôn giáo như: bất cập trong công tác lưu trữ và quản lý hồ sơ đất đai; trong công tác sử dụng đất đai liên quan đến tôn giáo; việc giao đất cho các DN tư nhân để xây dựng khu du lịch văn hóa tâm linh liên quan đến tôn giáo; thiếu chủ động giải quyết vấn đề đất đai, cơ sở liên quan đến tôn giáo; công tác hướng dẫn, tranh thủ chức sắc, vận động quần chúng ở một số nơi chưa hiệu quả, chưa tạo được sự đồng thuận từ phía tôn giáo; ...

Hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai liên quan đến tôn giáo

Nhằm khắc phục những bất cập nảy sinh vừa qua, đồng thời phát huy nguồn lực của tôn giáo, Bộ Nội vụ đang được giao chủ trì rà soát, xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến tôn giáo, trong đó có việc bổ sung, sửa đổi các nội dung có liên quan đến hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo trong các luật chuyên ngành (khi sửa đổi), đặc biệt là Luật Đất đai để thống nhất, đồng bộ với Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và tạo hành lang pháp lý trong việc quản lý các hoạt động tôn giáo.

Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng cho rằng, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã đặc biệt quan tâm chỉ đạo sát sao vấn đề liên quan đến tôn giáo. Ban Tôn giáo Chính phủ cũng đã tham gia sửa đổi Luật Đất đai, các Ban Chỉ đạo Trung ương cũng tổ chức nhiều cuộc họp liên quan đến vấn đề quản lý, sử dụng đất đai trong tôn giáo. Bộ Nội vụ cũng đang chuẩn bị sơ kết Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2018, trong đó sẽ đề xuất ban hành chủ trương, chính sách mới về quản lý đất đai trong các tôn giáo, tuy nhiên, đây là vấn đề khó và phức tạp.
 

Cần tháo gỡ khó khăn trong việc sử dụng đất đai tại các cơ sở tôn giáo

Để thực hiện hiệu quả công tác này, các cơ quan chức năng ở địa phương cần tổ chức khảo sát, thống kê về tình trạng đất đai, cơ sở thờ tự liên quan đến tôn giáo ở địa phương, từ đó phân loại, đánh giá về nguồn gốc đất đai, giấy tờ có liên quan, quá trình sử dụng, hiệu quả sử dụng, nhu cầu của tôn giáo, phương án giải quyết và chủ động đề xuất UBND tỉnh xem xét, giải quyết phù hợp với từng loại.

Đặc biệt, các cơ quan, địa phương cần lưu ý tính tổng thể và đặc thù trong giải quyết đất đai liên quan đến tôn giáo; chủ động đáp ứng nhu cầu về đất đai để xây dựng cơ sở thờ tự chính đáng và hợp pháp của tín đồ tổ chức tôn giáo./.