(BKTO) – Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 cơ bản được kiểm soát, nhiều DN đã quay trở lại sản xuất, song lại đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt lao động, đặc biệt là lao động có kỹ năng tay nghề. Tình trạng này có thể làm gia tăng nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng, đòi hỏi phải có giải pháp để thu hút lao động trở lại làm việc, đi đôi với việc đào tạo lại lao động theo nhu cầu của DN.

Đây là vấn đề được các đại biểu tập trung thảo luận tại Tọa đàm “Các giải pháp đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề góp phần bảo đảm chuỗi cung ứng lao động, khôi phục sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội” do Tiểu ban Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) thuộc Hội đồng Quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực tổ chức ngày 22/10.

Thiếu hụt lao động trầm trọng

Từ cuối tháng 4/2021 làn sóng dịch Covid-19 bùng phát trở lại đã ảnh hưởng đến đà khôi phục việc làm và thu nhập của người lao động với 12,8 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19, bao gồm người bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập. Đây chính là hệ quả của việc nhiều DN phải thay đổi cơ cấu tổ chức, thay đổi quy trình, công nghệ; giảm lao động để giảm chi phí.
 

TS. Trương Anh Dũng - Tổng cục Trưởng Tổng Cục GDNN phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Tổng cục GDNN

Phát biểu tại Tọa đàm, TS. Trương Anh Dũng - Tổng cục Trưởng Tổng Cục GDNN nhấn mạnh, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nặng nề đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội trên thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng, trong đó có việc làm gián đoạn chuỗi cung ứng lao động của các ngành kinh tế; đồng thời tạo nên những thách thức to lớn về việc làm và kỹ năng nghề của thị trường lao động hiện tại và tương lai.

Bà Đỗ Thị Thúy Hương - Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cho biết, đại dịch Covid-19 ảnh hưởng vô cùng lớn đến hoạt động sản xuất của ngành điện tử, thiếu hụt lao động lên tới 55,6%. Theo báo cáo của các DN điện tử ở khu vực phía Nam, đến ngày 21/10, lực lượng lao động quay trở lại sản xuất mới đạt được 60 – 70%.

Ông Đỗ Minh Sự (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TP. Hồ Chí Minh) cũng cho biết, đợt dịch Covid-19 vừa rồi các DN gặp rất nhiều khó khăn. Với hơn 2 triệu người lao động bị ngừng việc và giảm việc làm nên tỷ lệ lao động tham gia sản xuất kinh doanh trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh giảm xuống còn khoảng 55%, khiến đình trệ sản xuất kinh doanh trên địa bàn Thành phố tương đối lớn.

Hiện có trên 60% DN bắt đầu khôi phục lại hoạt động sản xuất kinh doanh. Trên 100 DN có nhu cầu tuyển dụng khoảng 9.000 lao động, đa dạng các ngành nghề. Đặc biệt, các DN hoạt động sản xuất ở lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo có nhu cầu tuyển dụng lớn để đáp ứng nguồn sản lượng cho 3 tháng cuối năm 2021.

“Dự kiến, quý 4/2021, các DN ở TP. Hồ Chí Minh có nhu cầu tuyển dụng 60.000 lao động; tập trung khoảng 95% DN ngoài nhà nước; 4% DN có vốn đầu tư nước ngoài; trong lĩnh vực thương mại điện tử khoảng 78%. Các ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng lao động là may mặc, da giày, chế biến thực phẩm, cơ khí chế tạo, điện tử” - ông Đỗ Minh Sự cho hay.

Đào tạo lại lao động phải bám sát nhu cầu của doanh nghiệp

Theo ông Đỗ Minh Sự, để thu hút lao động trở lại, Thành phố đã có một số giải pháp thu hút lao động như kế hoạch 1 triệu căn nhà giá rẻ cho lao động thu nhập thấp, chương trình đưa đón lao động trở lại nhà máy an toàn, xây dựng kế hoạch học nghề trực tiếp cho sinh viên nghề… 

Giải pháp tiếp theo của TP. Hồ Chí Minh là tổ chức cung ứng lao động mang tính chất liên kết vùng thông qua hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm; từ đó dự báo nhu cầu thực của các DN trên địa bàn, của những địa phương lân cận như: Đồng Nai, Long An, Bình Dương... 

“Thời điểm này, các cơ sở GDNN của TP. Hồ Chí Minh đã bổ sung cho thị trường lao động Thành phố khoảng 6.000 người. Từ nay đến cuối năm 2021, sẽ có khoảng 130.000 em tốt nghiệp ra trường là nguồn lực để cung ứng cho thị trường lao động của Thành phố giúp các DN khôi phục sản xuất, phát triển kinh tế” - ông Đỗ Minh Sự cho hay.
 

Các giải pháp thu hút lao động trở lại phải đi đôi với đào tạo lao động theo nhu cầu của DN. Ảnh: P.HIẾN

Để giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực, bà Trần Thị Lan Anh - Tổng Thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã đưa ra các giải pháp thu hút lao động trở lại làm việc, trong đó nhấn mạnh đến vấn đề đào tạo lại lao động để đáp ứng phù hợp nhu cầu của DN trong tình hình mới. Theo đó, bà Lan Anh cho rằng, quá trình này phải bám sát vào nhu cầu của DN; chú ý đào tạo lao động có tay nghề đáp ứng chuẩn mực quốc tế; coi việc đào tạo nhân lực cho các ngành nghề mới là vấn đề trọng tâm cần phải quan tâm... 

Tuy nhiên, PGS,TS. Nguyễn Đức Lân - Ủy viên Tiểu ban GDNN, thuộc Hội đồng Quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực cho rằng, về lâu dài, để nguồn nhân lực đáp ứng các chuẩn mực của lao động toàn cầu, chúng ta cần một đề án về phát triển GDNN. 

“Đề án này sẽ giúp DN, các chuyên gia có cái nhìn tổng thể về GDNN, từ đó, có các kiến nghị về chính sách để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao một cách bài bản” - PGS,TS. Nguyễn Đức Lân cho biết, đồng thời nhấn mạnh đề án sẽ giúp GDNN có thể đào tạo được những lao động có tay nghề, đáp ứng nhu cầu DN.

NGUYỄN LỘC