(BKTO)- Hiện nay, tình trạng các DN chậm nộp, trốn tránh hoặc trì hoãn việc đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) vẫn diễn ra phổ biến tại nhiều địa phương trong cả nước. Những tháng cuối năm 2019, Ngành BHXH đang tích cực vào cuộc, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để giảm nợ đọng xuống mức thấp nhất, bảo vệ quyền lợi người lao động.

Khó thu hồi nợ BHXH, BHYT

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, tính đến hết tháng 10/2019, cả nước có 15,414 triệu người tham gia BHXH, tăng 181.000 người so với tháng 9/2019, đạt 98,8% so với chỉ tiêu Chính phủ giao. Trong đó có: 14,915 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, đạt 97,5% kế hoạch; 499.000 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 101,7% kế hoạch; 84,893 triệu người tham gia BHYT.

Mặt khác, trong tháng 10/2019, BHXH Việt Nam phối hợp với Bưu điện tổ chức được 1.723 hội nghị phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, đã vận động được tổng số 38.135 người tham gia, nâng tổng số người tham gia BHXH tự nguyện từ đầu năm đến nay lên 212.593 người, đạt tỉ lệ 96,6% kế hoạch.
 

Ngành BHXH đang thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp thu hồi nợ đọng để đảm bảo quyền lời cho người lao động - Ảnh: ST

Mặc dù đối tượng tham gia BHXH tăng, song theo phản ánh của BHXH một số địa phương, công tác thu hiện nay còn rất khó khăn. Đơn cử, tại Hà Giang, tính đến cuối tháng 10, địa phương này đã thu BHXH, BHYT đạt 92,56% dự toán được giao. Tuy nhiên, các đơn vị, DN trên địa bàn còn nợ gần 45 tỷ đồng, chiếm 3,01% tổng số phải thu năm 2019, cao hơn 0,72% chỉ tiêu phấn đấu giảm nợ  BHXH Việt Nam giao.

Theo BHXH tỉnh Hà Giang, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng nợ là do thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP của Chính phủ, khiến các đơn vị thụ hưởng ngân sách chưa được hưởng kịp thời. Ngoài ra, nhiều DN gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, cố tình chây ỳ chậm nộp BHXH, BHYT. Hơn nữa, số người lao động tham gia BHXH, BHTN tăng nhưng không đủ cân đối bù đắp lại số lao động giảm- đây là hệ quả do nghỉ việc hưởng chế độ BHXH một lần, nghỉ hưu do thực hiện chính sách tinh giản biên chế.

Tương tự, Giám đốc BHXH tỉnh Hòa Bình Nguyễn Minh Hải chia sẻ, công tác thu trên địa bàn tỉnh đang nhiều khó khăn, tỷ lệ nợ vẫn còn cao (bằng 4,5% so với số phải thu), có một số DN nợ dai dẳng, không có khả năng trả nợ. 

Nhiều giải pháp quyết liệt thu hồi nợ những tháng cuối năm

Trước thực trạng khó khăn về công tác thu hồi nợ, ông Nguyễn Minh Hải cho biết, trong 2 tháng cuối năm, BHXH tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trực thuộc rà soát, đôn đốc và khai thác số DN tham gia mới, phấn đấu đạt và vượt kế hoạch thu do BHXH Việt Nam giao; tăng cường phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan thanh tra, kiểm tra các đơn vị nợ đọng, trốn đóng BHXH và xử phạt nghiêm minh. Nếu DN nào cố tình vi phạm sẽ chuyển hồ sơ sang đề nghị cơ quan công an xử lý theo quy định.

Trong khi đó, BHXH tỉnh Tây Ninh cho hay, số DN trên địa bàn tỉnh vi phạm nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT vẫn còn nhiều, trong đó số DN ngừng hoạt động cũng gia tăng nên ngoài sự nỗ lực của Phòng Quản lý Thu, các đơn vị nghiệp vụ khác cũng đều phải tích cực vào cuộc, nhằm đảm bảo nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, với các DN cố tình chây ỳ nợ kéo dài với số tiền lớn mà không có chuyển biến, BHXH tỉnh sẽ có các giải pháp mạnh hơn như chuyển hồ sơ đề nghị cơ quan Công an vào cuộc điều tra, xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự hoặc kiến nghị Liên đoàn lao động tỉnh khởi kiện. Vừa qua, BHXH tỉnh vừa quyết định chuyển danh sách 204 DN vi phạm pháp luật BHXH đến UBND tỉnh để báo cáo và đề xuất hướng xử lý. Theo đó, các DN này vi phạm quyền lợi của hơn 3.000 người lao động, với tổng số tiền nợ BHXH trên 31 tỷ đồng.

Ngoài ra, để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ thu những tháng cuối năm, BHXH tỉnh Tây Ninh vừa có công văn đôn đốc BHXH các huyện, thị xã đẩy mạnh triển khai công tác thu đến các đơn vị, DN trên địa bàn; đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra tại những DN vi phạm nhằm đảm bảo tốt nhất quyền lợi cho người lao động.

Tại Hội nghị trực tuyến về công tác thu BHXH, BHYT tháng 11/2019, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu nhấn mạnh, hiện nay nợ BHXH, BHYT, BHTN trên tổng số thu còn cao, BHXH các tỉnh, thành phố cần phải tăng cường công tác thanh, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, nhắc nhở, cần thiết xử phạt hành chính nhằm đảm bảo bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích của người lao động.

Để giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện công tác thu, Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu đề nghị, trong thời gian tới, các đơn vị nghiệp vụ và BHXH các tỉnh, thành phố thống nhất, quyết liệt, chủ động phối hợp với ngành Bưu điện để hoàn thành thắng lợi chỉ tiêu về công tác thu BHXH, BHYT trong năm 2019.