(BKTO) - Để có thêm căn cứ chính trị vững chắc trong đổi mới chính sách, pháp luật cho Thành phố Hồ Chí Minh, Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành việc cho phép tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.

 

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo của Chính phủ. Ảnh: quochoi.vn

Sáng 21/10, dưới sự điều hành Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, Quốc hội đã nghe Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra về Tổng kết thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.

Đề xuất kéo dài thời gian áp dụng cơ chế đặc thù đến cuối năm 2023

Trình bày Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (Nghị quyết 54), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, tại Nghị quyết này, Quốc hội cho phép Thành phố thực hiện thí điểm một số cơ chế, chính sách trên 4 lĩnh vực, như: quản lý đất đai; quản lý đầu tư; quản lý tài chính - ngân sách nhà nước; cơ chế ủy quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc Thành phố quản lý.

“Nghị quyết 54/2017/QH14 được Quốc hội ban hành là quyết sách quốc gia kịp thời, tạo điều kiện tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, phát huy tính năng động sáng tạo cũng như thúc đẩy tự tháo gỡ những vấn đề khó khăn cho Thành phố, cơ bản nhận được sự quan tâm và đồng thuận trong hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân Thành phố. Qua 5 năm thực hiện, Thành phố đã đạt được nhiều kết quả nổi bật” - Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.
 

Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết 54, ngoại trừ các năm chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch Covid-19, kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh liên tục tăng trưởng cao, bình quân hàng năm trong giai đoạn 2016-2019 đạt 7,72%, cao hơn so với mức 7,22% của giai đoạn 2011-2015; trong quý I và II/2022 cũng đạt tốc độ tăng trưởng cao; bình quân 6 tháng đạt 3,82%.

Về chất lượng tăng trưởng kinh tế, đóng góp của năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng GRDP liên tục tăng qua các năm (bình quân hàng năm trong giai đoạn 2016-2020 là 38,42%, cao hơn so với mức 33,15% bình quân hàng năm trong giai đoạn 2011- 2015).

Tuy nhiên, Báo cáo của Chính phủ cũng chỉ rõ, một số nội dung triển khai Nghị quyết 54 còn chậm so với kế hoạch. Một số cơ chế tuy đã được thực hiện, nhưng hiệu quả còn thấp; một số cơ chế chính sách chưa được quy định cụ thể hoặc đang phải chờ văn bản hướng dẫn nên triển khai chậm (các nội dung ủy quyền).

Thông qua Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết 54, Chính phủ đề xuất, cho phép Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục thực hiện Nghị quyết này đến hết ngày 31/12/2023. Đồng thời, đưa nội dung này vào Nghị quyết của Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV.

Tổng kết toàn diện, nhận diện rõ vướng mắc

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nêu rõ, Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận thấy, tại nội dung báo cáo Quốc hội lần này, Chính phủ mới chỉ dừng ở việc báo cáo đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 54/2017/QH14 mà chưa đề xuất hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách đã thực hiện thí điểm và trước mắt đề nghị Quốc hội cho tiếp tục thực hiện Nghị quyết đến hết ngày 31/12/2023.
 

Các đại biểu Quốc hội tham dự phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Để nội dung tổng kết sâu sắc, toàn diện hơn, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, với tính chất là Nghị quyết thí điểm để nhân rộng mô hình, áp dụng cho một trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước nhằm tạo sức lan tỏa trong phạm vi quốc gia thì nội dung tổng kết cần khẳng định rõ: việc thực hiện thí điểm có được coi là thành công hay không; sức lan tỏa đến đâu; hiệu quả mang lại trên các mặt kinh tế - xã hội, đời sống người dân...

Qua tổng kết cần đánh giá được tính hợp lý, khả thi, quy mô của chính sách thí điểm. Theo đó, cần làm rõ qua 5 năm thực hiện, các chính sách có thực sự phù hợp với đặc thù của Thành phố Hồ Chí Minh hay không, đã đủ sức nặng để tạo đà tăng trưởng như kỳ vọng hay còn quá mỏng, chưa đủ sức bật cho Thành phố.

Để bảo đảm tính mạch lạc, cơ quan thẩm tra lưu ý, cần bóc tách các nhóm vấn đề gồm: những cơ chế, chính sách hiệu quả, phù hợp với Thành phố đã và đang phát huy tác dụng, cần tiếp tục áp dụng, nhân rộng; những chính sách cần thiết với Thành phố nhưng chưa phát huy tác dụng do dịch bệnh, do vướng mắc với các quy định khác, cần giải quyết vướng mắc để tiếp tục áp dụng trong giai đoạn tới; chính sách không phù hợp, đề nghị bãi bỏ; những chính sách đến nay không còn là đặc thù do pháp luật đã điều chỉnh để áp dụng phổ cập.

Đồng thời, cần đánh giá khách quan, chỉ rõ những vướng mắc, nguyên nhân của hạn chế dưới góc độ vướng mắc do thể chế, pháp luật (cần làm rõ những điều khoản, văn bản nào, quy trình, thủ tục nào cản trở việc thực hiện); nhận diện thẳng thắn những hạn chế do tổ chức thực hiện, trong đó chỉ rõ những vướng mắc thuộc trách nhiệm của Thành phố phải xử lý (như triển khai giải phóng mặt bằng, triển khai dự án…); vướng mắc do cơ chế phối hợp… Ngoài ra, mặc dù chưa xây dựng Nghị quyết thay thế, song nếu đưa ra được những khuyến nghị sửa đổi các quy định bất cập sẽ sớm góp phần hoàn thiện thể chế.

Tán thành đề xuất của Chính phủ về tiếp tục áp dụng Nghị quyết 54/2017/QH14, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng, hiện nay, Chính phủ chưa đưa ra được những đề xuất chính sách để áp dụng ổn định sau thời gian thí điểm. Vì vậy, để có thêm căn cứ chính trị vững chắc trong đổi mới chính sách, pháp luật cho Thành phố, thì trước mắt nên cho phép tiếp tục thực hiện Nghị quyết.

Sau khi tổng kết toàn diện Nghị quyết số 16-NQ/TW của Bộ Chính trị, đề nghị Chính phủ khẩn trương “hoàn thiện hệ thống pháp luật về các cơ chế, chính sách đã thực hiện thí điểm và báo cáo Quốc hội” theo đúng quy định tại Nghị quyết 54/2017/QH14 của Quốc hội.