(BKTO) - Góp chung vào nỗ lực đổi mới hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước (KTNN), KTNN khu vực V cũng đang tăng cường ứng dụng công nghệ, gắn với đổi mới cách thức thực hiện kiểm toán. Những kết quả đạt được từ cuộc kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý sử dụng vốn đầu tư dự án nâng cấp Đê biển Tây tỉnh Cà Mau đang tạo ra nguồn động lực thôi thúc công chức, kiểm toán viên (KTV) của đơn vị tiếp tục mạnh dạn hơn nữa trong việc nghiên cứu và áp dụng cách làm mới, đưa công nghệ vào hoạt động kiểm toán.

KTNN khu vực V tích cực áp dụng cách làm mới, ứng dụng công nghệ vào hoạt động kiểm toán. Ảnh: N.LỘC

Nỗ lực vượt qua thách thức để hoàn thành nhiệm vụ kiểm toán

Triển khai cuộc kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý sử dụng vốn đầu tư dự án nâng cấp Đê biển Tây tỉnh Cà Mau, lãnh đạo KTNN khu vực V cho biết, Đoàn kiểm toán nhận được sự quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn của KTNN; các thành viên trong đoàn nêu cao quyết tâm, kiên trì không ngại khó khi thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, Đoàn kiểm toán cũng gặp không ít khó khăn, thách thức. Đơn cử, dự án Đê biển Tây được thực hiện từ lâu (2010) và kéo dài đến thời điểm kiểm toán (2020), phần kè và đê đã triển khai thực hiện hầu hết đã hoàn thành, nên khối lượng chìm khuất.

"Thời điểm tổ chức kiểm toán, hệ thống mẫu biểu mới đang trong quá trình sửa đổi, hoàn thiện, Đoàn vẫn áp dụng mẫu biểu cũ với một số bất cập, khiến cho hoạt động kiểm toán cũng gặp khó khăn nhất định" - lãnh đạo đơn vị cho biết thêm.

Là thành viên trong Đoàn kiểm toán, KTV Mai Chí Cường (Phó Trưởng phòng, KTNN khu vực V) nhớ lại, tại thời điểm khảo sát, công trình bị sụt lún sâu hơn 2m. Lúc này, các cơ quan truyền thông, các nhà khoa học đang vào cuộc làm rõ nguyên nhân, do vậy công việc kiểm toán được xác định là phải rất thận trọng và áp lực.

Cùng với đó, Đoàn kiểm toán cũng khó tiếp cận được thực tế hiện trường do địa bàn thi công xa địa điểm kiểm toán; hạng kè chắn sóng nằm ngoài biển cách bờ trung bình khoảng 300m và được ngăn bởi bãi rừng phòng hộ nên khó quan sát.

Đặc biệt, cuộc kiểm toán được thực hiện trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, tạo ra rất nhiều khó khăn trong trao đổi thông tin, nghiệp vụ, đơn cử như tài liệu bản vẽ kỹ thuật có chi tiết thể hiện rất nhỏ, song KTV không thể tập trung thảo luận do phải đảm bảo giữ khoảng cách tối thiểu 2m.

Khó khăn bủa vây, song với tinh thần quyết tâm vượt khó, các thành viên trong Đoàn kiểm toán đã nỗ lực cao độ để hoàn thành tốt nhiệm vụ với nhiều kết quả nổi bật. Trong đó, đơn vị luôn chú trọng đến đổi mới, nâng cao chất lượng kiểm toán ngay từ đầu, như tăng cường thị sát, phỏng vấn, thu thập thông tin tại công trình...

Nêu cụ thể cách thức thực hiện, lãnh đạo Đoàn kiểm toán cho biết, theo chỉ đạo của Kiểm toán trưởng, một Tổ kiểm toán đã bố trí thời gian đi thị sát tại công trình từ giai đoạn khảo sát để quan sát, thu thập thông tin, hình ảnh có liên quan. Qua kết quả thu được là hình ảnh toàn bộ quy trình thi công đoạn kè chắn sóng ngoài biển, Tổ kiểm toán đã đưa ra nhận định và bằng chứng rõ ràng buộc chủ đầu tư phải thừa nhận biện pháp thi công được phê duyệt không phù hợp. Hay, qua phỏng vấn được biết nhà thầu thi công đã đào lấy đất tại kênh phía đồng rất sâu, Đoàn kiểm toán đã tiến hành khảo sát đo độ sâu của kênh đào đoạn từ Đá Bạc đến Sào Lưới (dài 2,9km) phát hiện sâu hơn thiết kế từ 0,9m đến 2,7m ảnh hưởng đến sự an toàn của công trình và khu vực dân cư dọc kênh đào.

“Hiện kè chắn sóng của đê biển tây Cà Mau mới thực hiện một khối lượng nhỏ. Do đó, phát hiện của KTNN có ý nghĩa lớn nhằm cảnh báo, phòng ngừa sai sót có thể xảy ra trong quá trình đầu tư sắp tới” - lãnh đạo KTNN khu vực V thông tin thêm.

Đặc biệt, góp phần quan trọng vào kết quả này là nhờ Đoàn kiểm toán đã ứng dụng tốt công nghệ thông tin. Trong đó, KTV Mai Chí Cường là người trực tiếp điều khiển thiết bị và ứng dụng công nghệ một cách thuần thục vào hoạt động kiểm toán. 

Tạo kết quả đột phá nhờ ứng dụng công nghệ vào hoạt động kiểm toán

Thông tin cụ thể về việc ứng dụng công nghệ thông tin, KTV Mai Chí Cường cho biết, Đoàn kiểm toán đã khai thác, sử dụng ảnh vệ tinh để thu thập thông tin, hình ảnh có liên quan. Cụ thể, các KTV sử dụng ảnh chụp công trình từ vệ tinh tại các thời điểm khác nhau qua đó phát hiện, củng cố thêm bằng chứng, chỉ rõ các sai phạm diễn ra trong quá khứ mà hiện tại không còn dấu vết; cho phép tiếp cận để khảo sát địa hình sơ bộ, nắm bắt đặc điểm của công trình, giúp KTV đưa ra xét đoán tốt.

Cùng với đó, qua ảnh vệ tinh phát hiện nhà thầu thi công đào đất nguyên thổ trong phạm vi hành lang bảo vệ đê sau đó đắp trả bằng đất đào từ kênh vi phạm Luật Đê điều, ảnh hưởng đến chất lượng và an toàn đê; đồng thời Đoàn kiểm toán kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét xử lý đối với hành vi cung cấp khống các số liệu kết quả thí nghiệm đối với 02 công ty tư vấn kiểm định.

“Theo ảnh chụp từ vệ tinh do Cục Viễn thám Quốc gia cung cấp, thời điểm ngày 04/7/2017, cho thấy tại gói thầu 88 từ lý trình Km48+277 đến Km51+100 chưa thi công hoàn thành khuôn đường, chưa trải vải địa kỹ thuật nhưng ngày 19/6/2017 đã thí nghiệm độ chặt của cát đắp hoàn thiện (lớp 3) tại hiện trường…” - KTV Mai Chí Cường cho biết.
 

Các KTV ngày càng ý thức, tích cực nghiên cứu áp dụng công nghệ vào hoạt động kiểm toán. Ảnh tư liệu

Bên cạnh đó, để có thêm thông tin nhằm đánh giá kết quả nghiệm thu thanh toán đối với một số hạng mục, Đoàn kiểm toán đã kết hợp theo dõi, xử lý hình ảnh trên file Autocad và phần mềm xem ảnh vệ tinh Google Earth.

Nêu cách làm, KTV Mai Chí Cường cho biết, các KTV thực hiện gắn file thiết kế bản vẽ thi công từ phần mềm Autocad lên Google Earth, sau đó sử dụng tính năng xem ảnh trong quá khứ của phần mềm Google Earth để xác định phạm vi thực hiện dự án so sánh với mặt bằng hiện trạng thời điểm trước đây.

Còn theo Trưởng phòng, Phòng Kiểm toán đầu tư - dự án Phạm Văn Hùng, bên cạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin để có những phát hiện nổi bật qua kiểm toán, một giá trị to lớn mang lại qua cuộc kiểm toán này, đó là đơn vị, Đoàn kiểm toán và các KTV cũng rút ra được kinh nghiệm để thực hiện tốt hơn nữa việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động kiểm toán.

Khi có ứng dụng công nghệ, các đoàn kiểm toán cần phải chủ động tham mưu, đảm bảo hoàn thiện thủ tục pháp lý để sử dụng thiết bị bay nhỏ (flycam) ghi hình công trình ở những vị trí khó tiếp cận... ; cũng như chấp hành các quy định của pháp luật; tính bảo mật khi sử dụng các thiết bị có công nghệ mới phục vụ cho hoạt động kiểm toán.
 

Từ sau cuộc kiểm toán này, các đoàn kiểm toán của KTNN khu vực V đã chú trọng áp dụng các phương pháp mới, công nghệ rộng rãi hơn để phục vụ hoạt động kiểm toán. Qua đó, nhận thức, ý thức của KTV đã thay đổi, để từ đó thúc đẩy tìm tòi và mạnh dạn áp dụng công nghệ nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán.