(BKTO) - PHẠM CHI LAN Chuyên gia kinh tế

Hội nghị Thượng đỉnh Lãnh đạo DN APEC 2017 (APEC CEO Summit 2017) có một phiên mang lại cho tôi nhiều cảm hứng nhất - đó là phiên “Made in the World” gắn với Digital aeg (thời đại số). Hiểu một cách đơn giản, khái niệm này nói về chuỗi sản phẩm mang tính toàn cầu, xóa nhòa ranh giới quốc gia. Đây rõ ràng vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với Việt Nam trong tương lai. 

Thứ nhất, ngày nay, công nghệ mới, công nghệ hiện đại là “tay chơi” mới xuất sắc nhất toàn cầu. Công nghệ mới tác động đến tất cả mọi mặt hoạt động, từ kinh tế, xã hội cho tới sự phát triển của con người. Nó có thể mang lại những cơ hội cực kỳ to lớn cho bất cứ ai, bất kỳ DN nào có thể hiểu và nắm bắt. Quan trọng nhất, công nghệ hiện đại giúp con người thực hiện các mục tiêu phát triển của mình. Bởi vậy, công nghệ không chỉ cho công nghệ mà nó còn phục vụ mục tiêu phát triển bền vững. 

Thứ hai, thế giới đang được gắn kết và liên thông chặt chẽ với nhau, cùng nhau phát triển nhiều mặt, vừa chia sẻ các cơ hội cũng như gánh vác trách nhiệm chung. Quốc gia nào tham gia được vào thế giới kết nối đó thì có thể phát triển và tồn tại. Nếu không tham gia, quốc gia đó tự loại mình ra ngoài cuộc chơi. Như vậy, nếu Việt Nam không tham gia kết nối toàn cầu, chúng ta sẽ không bao giờ có thể vượt lên, để rồi sẽ vẫn là “một quốc gia… không chịu phát triển”. 

Thứ ba, thông điệp về trí tuệ nhân tạo đang mở ra một kỷ nguyên mới, bước ngoặt mới trong sự phát triển xã hội loài người. Trí tuệ nhân tạo phục vụ con người trên vô số phương diện, đặc biệt là giúp bảo vệ sức khỏe cũng như bảo vệ môi trường sống của nhân loại. Chẳng hạn, các công cụ mới, hiện đại của y học giúp con người bảo vệ sức khỏe của chính mình, không phải phá hoại từ thiên nhiên... Cùng với đó, thời đại kỷ nguyên số giúp cho những người yếu thế trong xã hội như phụ nữ, người cao tuổi, người tàn tật… có điều kiện phát triển và thể hiện năng lực bản thân.

Thứ tư, cơ sở hạ tầng quan trọng bậc nhất của thời đại công nghệ số là hạ tầng dữ liệu. Hạ tầng dữ liệu chỉ có thể hình thành trên cơ sở tất cả những giao lưu, thông tin hay các hoạt động của con người được ghi chép lại hết sức minh bạch, thể hiện rõ trách nhiệm giải trình. Việt Nam đang rất cần tập trung phát triển hạ tầng dữ liệu trước khi muốn ứng dụng công nghệ.

Nếu ứng dụng hạ tầng dữ liệu vào công tác bảo vệ môi trường, tôi mơ ước một ngày nào đó, tất cả các cánh rừng ở Việt Nam được số hóa sẽ giúp kiểm soát tốt hơn, chứ không phải chỉ tin vào những con số báo cáo mang theo thành tích. Nếu có thể số hóa tất cả các dữ liệu về nguồn nước thì các tai họa do nước gây ra sẽ được ngăn chặn và xử lý tốt hơn. Với nông nghiệp, nếu có thể số hóa được cách thức phát triển cụ thể cho từng vùng thì tôi nghĩ đấy chính là điều mà Cách mạng công nghiệp 4.0 giúp Việt Nam phát triển bền vững.

Thứ năm, thời đại ngày nay là thời đại của những người trẻ và đất nước Việt Nam đang là một đất nước trẻ, DN Việt Nam cũng hầu hết là các DN nằm trong tay những người trẻ. Người trẻ vừa có cơ hội cực kỳ lớn để nắm bắt công nghệ, vừa đứng trước những thách thức không dễ vượt qua. Họ sẽ phải làm việc với nhau, làm việc với các đối tác và với chính các đối thủ của mình.

Hơn thế, họ không chỉ cộng tác với con người mà còn với máy móc, người máy. Người trẻ phải có bản lĩnh, năng lực, trách nhiệm và lòng tốt để làm việc với tất cả đối tác đó. Nếu con người không nghiêm túc, chỉ muốn cho mình mà quên đi cộng đồng, xã hội thì sẽ không phải là con người sống và phát triển được trong kỷ nguyên số này!