(BKTO)- Thẩm tra Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của KTNN, Ủy ban Tài chính - Ngân sách (TC - NS) của Quốc hội đánh giá: Trong nhiệm kỳ 2016-2021, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính 353.733 tỷ đồng, bằng 3,5 lần so với giai đoạn 2011-2015, kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ 786 văn bản, bằng 2,18 lần nhiệm kỳ trước.

 

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày Báo cáo thẩm tra - Ảnh: Quochoi.vn

Sáng 25/3, theo chương trình Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV tại hội trường Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban TC - NS của Quốc hội Nguyễn Đức Hải đã trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của KTNN.

Báo cáo của Ủy ban TC - NS khẳng định: Nhiệm kỳ vừa qua, với sự cố gắng, nỗ lực, KTNN đã từng bước khẳng định vị thế là cơ quan kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công do Quốc hội thành lập, là công cụ của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Ủy ban TC - NS cơ bản nhất trí với những nhận định, đánh giá trong báo cáo của KTNN. 

Chú trọng hoàn thiện thể chế

KTNN đã quán triệt, chỉ đạo thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Xây dựng và thực hiện Chương trình hành động để cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng; kiện toàn, sắp xếp tổ chức, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức theo Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương. Đồng thời, KTNN đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị để thể chế hóa các chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nhằm nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán, đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong nội bộ KTNN cũng như trong hoạt động kiểm toán, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao.

Việc hoàn thiện thể chế luôn được chú trọng; xây dựng và trình UBTVQH ban hành các nghị quyết để quy định cụ thể các nội dung theo Luật KTNN; xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2020; xây dựng, trình Quốc hội xem xét, thông qua Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật KTNN; triển khai Kế hoạch thi hành Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật KTNN; trình UBTVQH ban hành Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030; sửa đổi, ban hành mới nhiều văn bản quản lý, hướng dẫn về chuyên môn (32 văn bản quy phạm pháp luật và 57 văn bản quản lý nội bộ). Văn bản do KTNN ban hành hoặc tham mưu xây dựng để trình cơ quan có thẩm quyền ban hành cơ bản có nội dung phù hợp, đồng bộ, bắt nhịp với định hướng đổi mới của hoạt động kiểm toán và yêu cầu thực tiễn.

Nhiều giải pháp đổi mới hoạt động kiểm toán

Công tác xây dựng, quyết định kế hoạch kiểm toán (KHKT) có nhiều tiến bộ, ngày càng công khai, minh bạch, bám sát chủ trương của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội, chương trình giám sát của Quốc hội, UBTVQH.

KTNN đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), lập KHKT dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu, quan tâm để xác định chi tiết danh mục các đơn vị, dự án được kiểm toán trong KHKT năm, tập trung vào các vấn đề được dư luận xã hội quan tâm; chủ động phối hợp với cơ quan thanh tra, kiểm tra trong quá trình xây dựng và ban hành KHKT, từng bước khắc phục chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động của các cơ quan.

KTNN cũng đã ban hành và chỉ đạo triển khai thực hiện nhiều giải pháp đổi mới, chú trọng thực hiện công tác cải cách hành chính, ứng dụng CNTT, xác định mục tiêu, trọng tâm, nội dung kiểm toán chủ yếu gắn với đặc thù từng năm, tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát chất lượng kiểm toán, đạo đức công vụ, thực hiện quy trình, quy chế… góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực hoạt động kiểm toán.

KHKT được KTNN triển khai khoa học, hợp lý, cơ bản hoàn thành các cuộc kiểm toán theo kế hoạch và bảo đảm thực hiện kiểm toán theo yêu cầu của Quốc hội, UBTVQH.
 

Trong nhiệm kỳ, đã có nhiều giải pháp đổi mới hoạt động KTNN như: Hoán đổi đơn vị chủ trì cuộc kiểm toán; đẩy mạnh việc lập KHKT dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu; tổ chức lồng ghép các cuộc kiểm toán tại cùng một đầu mối, đơn vị; thực hiện kiểm toán một số cuộc kiểm toán tại trụ sở KTNN để giảm thiểu ảnh hưởng đến các hoạt động của đơn vị được kiểm toán; ứng dụng CNTT và các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào hoạt động kiểm toán, kết hợp lồng ghép 3 loại hình kiểm toán (kiểm toán tài chính, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động) trong các cuộc kiểm toán, chú trọng đánh giá tính kinh tế, tính hiệu quả, tính hiệu lực trong sử dụng tài chính công, tài sản công; ưu tiên lựa chọn các chuyên đề kiểm toán có phạm vi rộng, đặc biệt là các chuyên đề liên quan đến tái cơ cấu nền kinh tế, hiệu quả đầu tư công, nợ công, quản lý sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản, BOT…

Việc công khai, cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động kiểm toán đã được KTNN triển khai thực hiện dưới nhiều hình thức góp phần minh bạch hoạt động kiểm toán và tạo điều kiện để các cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp cận, khai thác và sử dụng các thông tin liên quan đến kết quả kiểm toán.

Công tác phối hợp giữa KTNN với các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, địa phương ngày càng chặt chẽ, thông qua hoạt động ký kết các quy chế phối hợp, gửi báo cáo kết quả kiểm toán.

Hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí thông qua hoạt động kiểm toán từng bước nâng lên nhờ đẩy mạnh việc kiến nghị sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật và cung cấp hồ sơ, báo cáo kiểm toán cho cơ quan cảnh sát điều tra và các cơ quan hữu quan.

Báo cáo kiểm toán đã cung cấp số liệu khách quan, có cơ sở khoa học và thực tiễn cho các cơ quan của Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp trong việc phân tích, đánh giá, phục vụ hoạt động tại Kỳ họp Quốc hội cũng như các hoạt động giám sát.

KTNN đã tích cực trong việc triển khai thực hiện nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng kiểm toán, chất lượng công tác kiểm tra thực hiện kiến nghị kiểm toán, phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong việc đôn đốc thực hiện các kiến nghị kiểm toán...

Tỷ lệ thực hiện kiến nghị xử lý tài chính giai đoạn 2016-2020 có tiến bộ, cao hơn so với giai đoạn trước (tỷ lệ thực hiện kiến nghị xử lý tài chính các năm đều đạt từ 71 - 75%).
 

Toàn cảnh Phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, mở rộng hoạt động hợp tác quốc tế...

KTNN đã xây dựng, ban hành các văn bản liên quan đến tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế để thể chế hóa các mục tiêu, quan điểm, định hướng theo tinh thần nghị quyết Trung ương đồng thời đẩy mạnh việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức của KTNN, thực hiện bố trí, luân chuyển cán bộ đáp ứng yêu cầu công việc, thực hiện tốt chế độ thu hút nhân tài, từng bước xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu quả; tích cực triển khai công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ các cấp, bảo đảm thực hiện nhiệm vụ được giao.

Hoạt động hội nhập và hợp tác quốc tế của KTNN tiếp tục được mở rộng, khẳng định vị thế của KTNN Việt Nam trong cộng đồng kiểm toán tối cao khu vực và thế giới. Năm 2018, KTNN đã đăng cai và tổ chức thành công Đại hội Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI) lần thứ 14 tại Hà Nội; thực hiện tốt vai trò là thành viên Ban Điều hành ASOSAI giai đoạn 2015-2024 và Chủ tịch ASOSAI giai đoạn 2018-2021. KTNN cũng đã mở rộng quan hệ với một số cơ quan kiểm toán tối cao chủ chốt trong cộng đồng Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI) và ASOSAI. Hợp tác song phương của KTNN ngày càng phát triển nhằm tìm hiểu, tiếp cận các phương pháp, loại hình kiểm toán mới như: kiểm toán hoạt động, kiểm toán môi trường, kiểm toán CNTT...

KTNN đã tích cực xây dựng, hoàn thiện cơ sở vật chất, bảo đảm điều kiện làm việc theo hướng hiện đại hóa, ứng dụng khoa học công nghệ và trang bị thiết bị cần thiết phục vụ cho hoạt động chuyên môn. Công tác thông tin, truyền thông được đẩy mạnh; công tác nghiên cứu khoa học tiếp tục được đổi mới, tập trung vào các lĩnh vực, chủ đề phục vụ thiết thực cho hoạt động kiểm toán.

KTNN đã ban hành nhiều chương trình, đề án, văn bản chính sách về CNTT, đặc biệt là việc ban hành Đề án tổng thể phát triển CNTT giai đoạn 2015-2020 và Chiến lược phát triển, Kiến trúc tổng thể CNTT của KTNN giai đoạn 2019-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Năm 2020, KTNN đã đưa vào sử dụng thư viện KTNN với thiết kế hiện đại; 18 phần mềm hoạt động kiểm toán với nhiều ứng dụng mới, góp phần hiện đại hóa hoạt động kiểm toán; thực hiện số hóa toàn bộ hồ sơ kiểm toán để phục vụ quản lý, lưu trữ và khai thác thông tin phục vụ hoạt động kiểm toán từ năm 2018.

Tập trung  thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm

Bên cạnh việc ghi nhận những kết quả đạt được trong nhiệm kỳ 2016-2021, Ủy ban TC - NS đề nghị KTNN lưu ý một số vấn đề như: chưa đảm bảo 100% báo cáo tài chính của các Bộ, cơ quan Trung ương và báo cáo quyết toán các địa phương được kiểm toán thường xuyên hằng năm theo yêu cầu của Luật NSNN. Tỷ lệ thực hiện kiến nghị về xử lý tài chính tăng song vẫn còn nhiều kiến nghị chưa được thực hiện. Việc công khai báo cáo kiểm toán cơ bản đã được thực hiện theo quy định, tuy nhiên, hiệu quả, tính lan tỏa còn hạn chế. Việc ứng dụng CNTT trong hoạt động kiểm toán đã có bước tiến đáng kể nhưng cần tiếp tục triển khai quyết liệt để rút ngắn thời gian kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán...

Ủy ban TC - NS cơ bản nhất trí với phương hướng, nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới của KTNN và đề nghị KTNN tập trung thực hiện một số nội dung chính như: Đẩy nhanh tiến độ ban hành các văn bản thi hành Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật KTNN; triển khai kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030 có hiệu quả.

Sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy tinh gọn, chuyên nghiệp; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp, nghiệp vụ chuyên môn, CNTT và đào tạo chuyên sâu một số lĩnh vực mới cho kiểm toán viên.

Tiếp tục kế thừa, phát huy các kết quả đạt được trong đổi mới phương pháp kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro, xác định trọng yếu và kiểm toán để xác nhận báo cáo tài chính; ứng dụng CNTT, đổi mới phương pháp kiểm toán, sắp xếp KHKT khoa học hơn để kịp thời phát hành báo cáo kiểm toán phục vụ Hội đồng nhân dân phê chuẩn quyết toán ngân sách...

Tăng cường kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán, đánh giá sâu hơn nguyên nhân việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán chưa triệt để…

Đẩy mạnh công khai kết quả kiểm toán theo quy định của Luật KTNN như: đăng tải trên trang thông tin điện tử và các ấn phẩm của KTNN nhằm lan tỏa thông tin, nâng cao vị thế của KTNN, hiệu lực của kiến nghị kiểm toán và góp phần nâng cao kỷ luật tài chính, ngân sách, phòng chống tham nhũng…