(BKTO) - Thống kê mới của WTO cho thấy quý III/2020 chứng kiến sự hồi phục một phần của thương mại thế giới trong lĩnh vực hàng công nghiệp, dẫn đầu là các mặt hàng điện tử, dệt may và ô tô. Tuy nhiên, bất chấp sự cải thiện đáng kể trong những tháng gần đây, thương mại hàng hóa vẫn thấp hơn nhiều so với mức của năm 2019 và các ước tính sơ bộ cho thấy thương mại dịch vụ vẫn suy giảm nghiêm trọng.


Thương mại hàng hóa dần phục hồi

Theo thống kê của WTO, giá trị thương mại các sản phẩm ô tô đã tăng tốc trong quý thứ ba chiếm 11% thương mại hàng hóa sản xuất trên toàn thế giới, khi các nhà sản xuất tăng cường sản xuất để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Trước đó, thương mại các sản phẩm ô tô đã giảm tới 19% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng bảy, giảm 8% trong tháng chín. Trong cả quý 3, các lô hàng trong lĩnh vực này đã giảm 13% so với năm ngoái. Điều này cho thấy sự cải thiện đáng kể so với quý thứ hai, khi thương mại các sản phẩm ô tô giảm 53% so với cùng kỳ năm trước do bị gián đoạn nguồn cung và nhu cầu giảm trong giai đoạn đầu của đại dịch.  

Giá trị thương mại quần áo cũng có dấu hiệu phục hồi trong quý 3, với lượng hàng xuất xưởng chỉ giảm 4% so với cùng kỳ năm ngoái với lượng nhập khẩu tăng ở Bắc Mỹ và châu Âu. Trong khi đó, thương mại trong tháng 7 đã giảm 15% so với cùng kỳ năm 2019. Thương mại đồ chơi, trò chơi, thiết bị thể thao và du lịch / hàng xa xỉ cũng phục hồi trong suốt quý 3, mặc dù chúng vẫn ở dưới mức trước đại dịch. Tuy nhiên, sự phục hồi trong thương mại giày dép vẫn đang bị đình trệ.

Đối với mặt hàng thiết bị viễn thông, bao gồm điện thoại thông minh trong quý 3 đã được cải thiện so với cùng kỳ năm trước cũng như với quý trước, nhưng cũng đã giảm 11% trong tháng 9 so với cùng tháng năm 2019 do xuất khẩu của Trung Quốc giảm 13%. Sự phát triển này có thể cho thấy sự bão hòa của thị trường. Ngược lại, thương mại máy tính và linh kiện điện tử, vốn đã ghi nhận mức tăng trưởng khả quan trong quý 2, đã tăng tốc trong quý 3 lần lượt là 11% và 10%.  

Sau khi tăng trưởng với tốc độ trung bình 10% trong nửa đầu năm, thương mại dược phẩm đã giảm còn 9% trong quý III. Điều này dường như cho thấy sự kết thúc của xu thế dự trữ hàng hóa của người tiêu dùng, đặc biệt là ở châu Âu, nơi các trường hợp COVID-19 đã giảm đáng kể trong mùa hè.

Thương mại thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE)  tiếp tục tăng trưởng nhanh chóng, tăng 63% trong quý 3 so với năm trước, với buôn bán khẩu trang, chủ yếu là khẩu trang vải, tăng 102%. Trong 9 tháng đầu năm 2020, gần 60% khẩu trang do Trung Quốc cung cấp.

Tổng thương mại hàng hóa - bao gồm nhiên liệu và nông sản cũng như các sản phẩm chế tạo - trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái. Thương mại hàng hóa sản xuất, có giá cả ít biến động hơn hàng hóa, giảm trung bình 10% trong 9 tháng đầu năm 2020. Giá trị thương mại nhiên liệu và sản phẩm khai khoáng giảm mạnh trong quý 3 do giá giảm, trong khi thương mại các sản phẩm nông nghiệp vẫn ổn định do nhu cầu lương thực được duy trì trong thời kỳ đại dịch.

Những con số này nhìn chung phù hợp với dự báo thương mại gần đây nhất của WTO vào ngày 6 tháng 10, dự báo khối lượng thương mại hàng hóa thế giới sẽ giảm 9,2% vào năm 2020. Đặc biệt, dự báo dự đoán khối lượng thương mại sẽ phục hồi trong quý 3 sau khi giảm mạnh suy giảm trong quý II.

Thương mại dịch vụ vẫn ảm đạm

Ngược lại, thương mại dịch vụ vẫn chưa có sự hồi phục, cụ thể trong tháng 9 đã giảm 17%, sau khi ghi nhận mức giảm 23% trong tháng 7 và 22% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước. Những ước tính này dựa trên thống kê sơ bộ của 39 nền kinh tế đại diện cho hơn 2/3 thương mại dịch vụ toàn cầu.

Mặc dù sự sụt giảm trong thương mại dịch vụ được dự đoán đã chạm đáy khi các hạn chế đi lại đối với việc đi lại trong nội địa châu Âu được dỡ bỏ trong mùa hè, tuy nhiên hầu hết các nền kinh tế tiếp tục ghi nhận mức giảm mạnh. Vào tháng 9, xuất khẩu dịch vụ từ Hoa Kỳ thấp hơn 27% so với mức trước đại dịch, trong khi nhập khẩu dịch vụ của Trung Quốc giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Việc đại dịch COVID-19 bùng phát trở lại vào mùa thu đã khiến quá trình phục hồi bị đình trệ. 

Theo dự đoán, sự xuất hiện của vắc xin và quá trình sản xuất, vận chuyển và phân phối vắc xin sẽ góp phần trực tiếp phục hồi thương mại dịch vụ vào năm 2021 và tạo thuận lợi cho việc đi lại.